"Κανονικά" τό ΠΑΣΟΚ θά έπρεπε να είχε διαμορφώσει μιά μή αναστρέψιμη δυναμική. Δέν τό έχει κάνει όμως. Ο Γιάννης Λούλης αναλύει...
.....Τέταρτον, υπό φυσιολογικές συνθήκες το ΠΑΣΟΚ θα έπρεπε να είχε διαμορφώσει μια μη αναστρέψιμη δυναμική. Δεν το έχει πετύχει όμως. Γι’ αυτό άλλωστε, αντίθετα απ’ ό,τι συνέβη την περίοδο 2000 -2004, το ΠΑΣΟΚ δεν κερδίζει διαρκώς έδαφος (όπως συνέβαινε τότε με τη ΝΔ). Φυσικά το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τούτη την ώρα, έχει το (στατικό) πλεονέκτημα. Όμως το σκηνικό είναι ρευστό και εύθραυστο. Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ενώ το ΠΑΣΟΚ γενικά προτιμάται ως κυβέρνηση (MRB), την ίδια ώρα ειδικά για την αντιμετώπιση της κρίσης Καραμανλής και ΝΔ πλεονεκτούν (Kappa Research). Ενώ σε ένα παρόμοιο κλίμα αντιφάσεων και αμφιβολιών, η προεκλογική μάχη, από μόνη της, θα διαμορφώσει μια δική της δυναμική ιδίως σε μια δεξαμενή αναποφάσιστων που είναι πιο ευνοϊκοί για το κυβερνών κόμμα. Φυσικά παραμένει άγνωστο που και σε τι έκταση θα γείρει η δεξαμενή αυτή.
Αυτές οι τέσσερις πραγματικότητες οριοθετούν το τοπίο. Ένα τοπίο πρωτόγνωρα ρευστό. Καθώς μάλιστα προστίθεται σε αυτό η διεθνής οικονομική κρίση και οι διαρκώς μεταβαλλόμενες επιπτώσεις της. Άρα εκτιμήσεις, προβλέψεις και ακόμη λιγότερο βεβαιότητες είναι αναντίστοιχες με την κινούμενη άμμο των λίγων χειροπιαστών δεδομένων....
Σχόλια
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις πολλαπλασιάζουν τα ερωτήματα. Την περασμένη εβδομάδα, στην πρόθεση ψήφου, είχαμε αποκλίσεις ανάμεσα σε δύο δημοσκοπήσεις που έδειχναν τη διαφορά υπέρ του ΠΑΣΟΚ από 3,1% έως 4,6%. Και βεβαίως παρόμοιες αποκλίσεις υπερβαίνουν την διαπίστωση ότι σε ένα ρευστότατο σκηνικό οι διακυμάνσεις είναι πιο έντονες. Όπως και να έχει το πράγμα όμως, τα διαθέσιμα στοιχεία μας επιτρέπουν να απαντήσουμε σε τέσσερα κρίσιμα ερωτήματα. Τούτο μπορεί να επιχειρηθεί μόνο στο βαθμό που τα ερωτήματα προσεγγίζονται μέσα από την αναγνώριση του τι μπορεί όντως να απαντηθεί. Διότι υπάρχουν κρίσιμα ζητήματα τα οποία, στη φάση αυτή, δεν διαθέτουν απαντήσεις.
Τα ερωτήματα είναι: Πρώτον, έχουν οι δημοσκοπήσεις τη δυνατότητα να επιχειρήσουν «εκτίμηση ψήφου» με στοιχειώδη ακρίβεια, κατανέμοντας στατιστικά τους αναποφάσιστους; Δεύτερον, ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης είχε ή όχι επίδραση στο πολιτικό τοπίο, και ποια ακριβώς; Τρίτον, ποια είναι τα δεδομένα της πολιτικής δυναμικής και που ισορροπούν; Τέταρτον, είναι αναστρέψιμη ή όχι η υπεροχή που εμφανίζει το ΠΑΣΟΚ στις δημοσκοπήσεις; Φυσικά οι απαντήσεις, με δεδομένο τον διαθέσιμο χώρο, θα είναι «τηλεγραφικές».
Πρώτον, «εκτιμήσεις» αποτελέσματος που επιχειρήθηκαν από κάποιες εταιρείες δημοσκοπήσεων στο παρελθόν δεν μπορούν σήμερα να επιχειρηθούν με ανάλογη αξιοπιστία. Για πολλούς λόγους. Κατ’ αρχάς διότι η λεγόμενη αδιευκρίνιστη ψήφος είναι τεράστια και φθάνει το 15%. Η ψήφος αυτή μάλιστα είναι ανισομερώς κατανεμημένη μεταξύ των κομμάτων, καθώς άνω του 50% οι ψηφοφόροι αυτοί ψήφισαν ΝΔ το 2007. Πως λοιπόν μπορεί στατιστικά να «εκτιμηθεί» τι θα επιλέξουν οι ψηφοφόροι αυτοί στις επόμενες εκλογές; Πρόσθετο στοιχείο ανασφάλειας είναι η αποδυνάμωση μιας σταθερής μεταβλητής: Δηλαδή της ισχύος των δύο μεγάλων κομμάτων που φθίνει. Ενώ η ψήφος κατά του δικομματισμού ως ισχυρό πλέον «ρεύμα διαμαρτυρίας», είναι άγνωστο που θα κατασταλάξει. Υπό αυτές τις συνθήκες θα έπρεπε να αποφεύγονται τόσο οι εκτιμήσεις ψήφου όσο και οι εκτιμήσεις κατανομής εδρών.
Δεύτερον, ο κυβερνητικός ανασχηματισμός δεν ανέτρεψε την προϋπάρχουσα τάση της υπεροχής του ΠΑΣΟΚ στην πρόθεση ψήφου. Ούτε ήταν εύκολο να το πετύχει. Όμως ανέκοψε την επιδεινούμενη διολίσθηση της ψήφου της ΝΔ που ίσχυε πριν την κίνηση αυτή. Επίσης είναι φανερό (GPO) ότι βελτιώθηκε αισθητά η εικόνα του Πρωθυπουργού στους αναποφάσιστους μετά τον ανασχηματισμό. Αν και οι αναποφάσιστοι της ΝΔ παραμένουν επιφυλακτικοί, είναι περισσότερο επιφυλακτικοί σε σύγκριση με πριν τον ανασχηματισμό. Βεβαίως ουδείς γνωρίζει πόσοι θα επιστρέψουν και εάν η τάση αυτή θα ενισχυθεί και σε ποιο βαθμό. Αν μη τι άλλο πάντως, η ΝΔ «ξαναμπήκε στο παιχνίδι». Άλλωστε τα πάντα θα κριθούν στη μεγάλη δεξαμενή των αναποφάσιστων της ΝΔ και το πώς θα συμπεριφερθούν αυτοί εκλογικά.
Τρίτον, η δυναμική έχει πολλά επίπεδα, ευνοϊκά και μη ευνοϊκά για τις δύο πλευρές. Η κυβέρνηση έχει φθαρεί από συγκεκριμένα πρόσωπα, συμπεριφορές και γεγονότα, με καταλυτικό παράγοντα το Βατοπαίδι που τον Σεπτέμβριο άλλαξε πολλά. Άρα η κυβέρνηση, παρά την προβληματική (αλλά εν μέρει βελτιωμένη) εικόνα του ΠΑΣΟΚ, σίγουρα κινδυνεύει από την αρνητική ψήφο. Κινδυνεύει με δυο λόγια από την πιθανότητα το ΠΑΣΟΚ να προτιμηθεί ως «το μη χείρον». Και τούτο παρά το ότι συντριπτικά ποσοστά θεωρούν το ΠΑΣΟΚ ανέτοιμο να κυβερνήσει. Για το κυβερνών κόμμα ισχυρότερο χαρτί είναι η ηγεσία του, καθώς ο Καραμανλής υπερτερεί του Παπανδρέου ως συνολική «πρωθυπουργική εικόνα», αλλά και στις βασικές «ηγετικές» ιδιότητες. Βεβαίως ουδείς μπορεί να γνωρίζει πόσο ο παράγοντας «ηγεσία» θα γείρει, εν τέλει, τη ζυγαριά. Επίσης βοηθητικός παράγοντας στην τελική προοπτική ανάκαμψης της ΝΔ είναι η μη πειστική εικόνα του ΠΑΣΟΚ και της ηγεσίας του.
Τέταρτον, υπό φυσιολογικές συνθήκες το ΠΑΣΟΚ θα έπρεπε να είχε διαμορφώσει μια μη αναστρέψιμη δυναμική. Δεν το έχει πετύχει όμως. Γι’ αυτό άλλωστε, αντίθετα απ’ ό,τι συνέβη την περίοδο 2000 -2004, το ΠΑΣΟΚ δεν κερδίζει διαρκώς έδαφος (όπως συνέβαινε τότε με τη ΝΔ). Φυσικά το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, τούτη την ώρα, έχει το (στατικό) πλεονέκτημα. Όμως το σκηνικό είναι ρευστό και εύθραυστο. Δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι ενώ το ΠΑΣΟΚ γενικά προτιμάται ως κυβέρνηση (MRB), την ίδια ώρα ειδικά για την αντιμετώπιση της κρίσης Καραμανλής και ΝΔ πλεονεκτούν (Kappa Research). Ενώ σε ένα παρόμοιο κλίμα αντιφάσεων και αμφιβολιών, η προεκλογική μάχη, από μόνη της, θα διαμορφώσει μια δική της δυναμική ιδίως σε μια δεξαμενή αναποφάσιστων που είναι πιο ευνοϊκοί για το κυβερνών κόμμα. Φυσικά παραμένει άγνωστο που και σε τι έκταση θα γείρει η δεξαμενή αυτή.
Αυτές οι τέσσερις πραγματικότητες οριοθετούν το τοπίο. Ένα τοπίο πρωτόγνωρα ρευστό. Καθώς μάλιστα προστίθεται σε αυτό η διεθνής οικονομική κρίση και οι διαρκώς μεταβαλλόμενες επιπτώσεις της. Άρα εκτιμήσεις, προβλέψεις και ακόμη λιγότερο βεβαιότητες είναι αναντίστοιχες με την κινούμενη άμμο των λίγων χειροπιαστών δεδομένων. http://www.johnloulis.gr/default.asp?siteID=1&pageID=8&entryID=403&Tablepageid=4&langID=1
ante giati peftei poli doulema...o kleftis na fonazei oti ton klevoune..