Τα δημόσια έργα αποτελούν ευθύνη του κράτους. Το κράτος είναι υπεύθυνο για την ποιότητα ζωής του πολίτη και άρα για τα έργα υποδομών τα οποία συμβάλουν στην ποιότητα αυτήν. Η διαφοροποίηση, που υπάρχει στη δική μας αντίληψη με τη σημερινή ισχύουσα, είναι η εξής. Τα δημόσια έργα δεν είναι όλα ίδια μεταξύ τους. Υπάρχουν υποδομές, οι οποίες πρέπει αναγκαστικά να γίνουν και οι οποίες δεν μπορούν από τη φύση τους να είναι προσοδοφόρες........
Σχόλια
Τα δημόσια έργα αποτελούν ευθύνη του κράτους. Το κράτος είναι υπεύθυνο για την ποιότητα ζωής του πολίτη και άρα για τα έργα υποδομών τα οποία συμβάλουν στην ποιότητα αυτήν. Η διαφοροποίηση, που υπάρχει στη δική μας αντίληψη με τη σημερινή ισχύουσα, είναι η εξής. Τα δημόσια έργα δεν είναι όλα ίδια μεταξύ τους. Υπάρχουν υποδομές, οι οποίες πρέπει αναγκαστικά να γίνουν και οι οποίες δεν μπορούν από τη φύση τους να είναι προσοδοφόρες. Ένας δασικός δρόμος είναι δημόσιο έργο, αλλά δεν είναι έργο το οποίο μπορεί να γίνει εκμεταλλεύσιμο και άρα να παράγει κέρδη για το κράτος. Αναγκαστικά ένα τέτοιο έργο θα γίνει από δημόσιους πόρους, εφόσον είναι αδύνατον να προσελκύσει το ενδιαφέρον κάποιου επενδυτή.
Η έννοια του "ιδιώτη επενδυτή" στην περίπτωση αυτήν είναι μια έννοια η οποία χρειάζεται ανάλυση. Επενδυτής σ' αυτόν τον τομέα δεν μπορεί να γίνει κάποιος κοινός ιδιώτης και πολύ περισσότερο αλλοδαπός. Οτιδήποτε έχει σχέση με χρήση του δημοσίου κεφαλαίου και με τη χρήση της διάταξης περί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, δεν θα μπορεί να μπαίνει στη σφαίρα ανάπτυξης των ιδιωτικών συμφερόντων.
Σ' αυτήν την περίπτωση Ιδιώτης Επενδυτής εννοείται μόνον ένας συλλογικός φορές ιδιωτικών συμφερόντων, όπως είναι για παράδειγμα ένα ασφαλιστικό ταμείο.
Το κράτος θα σχεδιάζει την ανάπτυξη των υποδομών, αλλά θα μπορεί να παραχωρεί τη χρηματοδότηση και άρα και την εκμετάλλευση τέτοιου είδους υποδομών σε συλλογικούς φορείς ιδιωτικών συμφερόντων, όπως είναι τα ασφαλιστικά ταμεία. Τα ίδια τα ταμεία θα μπορούν να σχεδιάζουν την ανάπτυξη μεγάλων έργων υποδομής, προκειμένου να διασφαλίσουν την αξία αλλά και την απόδοση των αποθεματικών τους.
Ας φανταστεί κάποιος πόσο πιο ισχυρό θα ήταν το ΙΚΑ των εκατομμυρίων Ελλήνων ασφαλισμένων, αν είχε υπό την κατοχή και την εκμετάλλευσή του, την Αττική Οδό ή το Αεροδρόμιο Αθηνών.
Χρηματιστήριο Δημοσίων Έργων.
Η ανάπτυξη των δημοσίων έργων θα πρέπει να γίνεται με μια πολύ συγκεκριμένη λογική. Δεν υπάρχει λόγος το κράτος να γίνεται το ίδιο ένας κουτός κατασκευαστής δημοσίων έργων. Ένας κατασκευαστής-"λεία" του κάθε πονηρού και διαπλεκόμενου εργολάβου.
Το κράτος θα πρέπει να περιορίζεται στον ρόλο του εμπνευστή και "αγοραστή" των δημοσίων έργων.
Αυτόν τον σκοπό θα εξυπηρετεί το χρηματιστήριο των δημοσίων έργων. Τα δημόσια έργα θα είναι αυτά τα οποία θα μπαίνουν στο χρηματιστήριο και όχι οι κατασκευαστικές εταιρείες.
Η λειτουργία ενός τέτοιου χρηματιστηρίου είναι αρκετά απλή. Το κράτος, έχοντας γνώση των δημοσίων αναγκών, θα προχωρά στον βραχυπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό της κάλυψης των αναγκών του. Από εκεί και πέρα, με βάση τις οικονομικές του δυνατότητες ή την οικονομική δυνατότητα δυνάμει χρηματοδοτών του, θα προχωρά στην υλοποίηση των σχεδιασμών του.
θα κάνει οικονομοτεχνικές μελέτες για κάποιο δημόσιο έργο και θα δεσμεύει σε ειδικούς λογαριασμούς τα ανάλογα κονδύλια. Θα δίνει τις προδιαγραφές και από εκεί και πέρα θα προχωρά σε μειοδοτικούς διαγωνισμούς.
Ποια είναι η ιδιομορφία αυτού του οποίου προτείνουμε;
Το κράτος, μέχρι την οριστική παραλαβή του έργου, θα απέχει από όλες τις δραστηριότητες, Το έργο θα κατασκευάζεται ερήμην του. Η τεχνική εταιρεία, που θα κερδίζει τον διαγωνισμό, θα καταθέτει την πρότασή της στο χρηματιστήριο δημοσίων έργων. Εκεί θα επενδύει το κοινό. Η εταιρεία θα διαχειρίζεται πόρους οι οποίοι θα προέρχονται από το επενδυτικό κοινό. Σ' αυτό θα δίνει λογαριασμό για τα πεπραγμένα. Σ' αυτό θα είναι υπόλογη.
Το έργο θα κατασκευάζεται με πόρους ιδιωτών και μόνον μετά την ολοκλήρωσή του θα εμφανίζεται το κράτος για να παραλάβει το έργο ως "αγοραστής".
Μόνον αφού το παραλάβει και άρα αφού ελέγξει αν πληρεί το σύνολο των προδιαγραφών, θα αποδίδει το κρατικό χρήμα σ' αυτούς που το δικαιούνται.
Αυτοί όμως δεν θα είναι η τεχνική εταιρεία. Το μερίδιο της τεχνικής εταιρείας θα έχει μπει ήδη στην προσφορά της. Η τεχνική εταιρεία πληρώνεται από τους ιδιώτες.
Τα κρατικά χρήματα θα μοιράζονται σ' αυτούς που επένδυσαν για να γίνει το έργο.
Με τον τρόπο αυτόν αποφεύγουμε όλη τη σημερινή παθογένεια των δημοσίων επενδύσεων, που επιτρέπει στους πονηρούς να λεηλατούν τους δημόσιους πόρους.
Στους πονηρούς, που κάνουν εικονικές προσφορές.
Στους πονηρούς, που κερδίζουν από τις καθυστερήσεις παράδοσης των έργων.
Στους πονηρούς, που διαφθείρουν και κλέβουν.
Όταν ανάμεσα στο κράτος και την τεχνική εταιρεία θα παρεμβάλλεται επενδυτικό κοινό, τίποτε δεν θα ευνοεί τη διαφθορά.
Οι μειοδοτικές προσφορές θα είναι πραγματικές.
Οι υπερβάσεις θα γίνουν απαγορευτικές. Γιατί; Γιατί δεν θα συμφέρει το επενδυτικό κοινό.
Γιατί όλα αυτά θα γίνονται εις βάρος των συμφερόντων του.
Δεν θα αποδίδει κέρδος η επένδυσή τους για όσο διάστημα δεν παραδίδεται το έργο.
Θα μειώνεται η απόδοσή της επένδυσής τους για όσο διάστημα υπάρχει καθυστέρηση.
Οι τεχνικές εταιρείες, σε περίπτωση "αστοχίας" τους, θα έχουν αστικές ευθύνες απέναντι στους χρηματοδότες τους.
Το κράτος θα παραμένει στο απυρόβλητο και τα δημόσια χρήματα απόλυτα ασφαλή.
Σ' αυτήν τη διαδικασία μπορούν να μπουν και οι συλλογικοί φορείς ιδιωτικών συμφερόντων, όπως είναι τα ασφαλιστικά ταμεία. Τα ασφαλιστικά ταμεία με τα τεράστια αποθεματικά μπορούν να μπουν στο επενδυτικό "παιχνίδι" της κατασκευής και της εκμετάλλευσης των μεγάλων έργων υποδομής. Μπορούν να διασφαλίσουν τα αποθεματικά τους και άρα τα συμφέροντα των συνδρομητών τους, συνδέοντάς τα με δημόσιες ανάγκες και ταυτόχρονα να υποβοηθήσουν την ανάπτυξη της χώρας και άρα και τα δημόσια συμφέροντα.
Μπορεί για παράδειγμα το ΙΚΑ να διεκδικήσει την κατασκευή και εκμετάλλευση ενός τμήματος μιας μεγάλης εθνικής οδού. Τούνελ, γέφυρες κλπ., που να δικαιολογούν διόδια και άρα να έχουν έσοδα.
Μπορεί με δικούς του πόρους να κατασκευάσει ένα μεγάλο έργο με τις προδιαγραφές που θα ορίσει το κράτος και στη συνέχεια να το εκμεταλλεύεται.
Μπορούσε το ΙΚΑ να διεκδικήσει την κατασκευή της Αττικής Οδού, τα τούνελ της Καστανιάς ή της Κατάρας ή τη γέφυρα του Ρίου.
Το όλο μυστικό αυτού του σχεδιασμού είναι ο απόλυτος διαχωρισμός των ρόλων που υπάρχουν στην κατασκευή των δημοσίων έργων. Άλλος θα είναι ο "αγοραστής" των δημοσίων έργων, άλλος θα είναι ο "χρηματοδότης" της κατασκευής και άλλος θα είναι ο "κατασκευαστής".
Μόνον με αυτόν τον τρόπο υπάρχει ασφάλεια για το δημόσιο χρήμα.
Μόνον με αυτόν τον τρόπο οι δημόσιες ανάγκες δεν γίνονται "Ελντοράντο" για τους διαπλεκόμενους κλέφτες. Ούτε ένα ευρώ τζάμπα στις τσέπες των διαπλεκομένων.
Τραϊανού Παναγιώτης
Πρόεδρος του ΕΑΜ β'
www.EAMB.gr