Ελλάδα (1821-2015): Οι 7 κύκλοι άνθησης, κατάρρευσης και διάσωσης (της χώρας από τις δυτικές δυνάμεις)

Στο βιβλίο του, ο κ. Καλύβας ανατρέχει συνοπτικά την ιστορία της νεότερης Ελλάδος και διακρίνει «μια σειρά από επτά κύκλους άνθησης, κατάρρευσης και διάσωσης (της χώρας από τις δυτικές δυνάμεις).

Ολα ξεκινούν με αφετηρία ένα υπερφιλόδοξο εγχείρημα, που αρχικά φαντάζει ανέφικτο, ίσως και τρελό... Τα επτά αυτά εγχειρήματα είχαν έναν κοινό στόχο: την υπέρβαση των διπλών περιορισμών που έθεταν η ιστορία από τη μία και η γεωγραφία από την άλλη... Θεμέλιο και των επτά εγχειρημάτων ήταν η βαθιά ριζωμένη πεποίθηση πως η Ελλάδα μπορούσε κι έπρεπε να γίνει ένα σύγχρονο δυτικό κράτος».

Ταυτοχρόνως, όμως, η υπέρμετρη φιλοδοξία των εγχειρημάτων, που κατά τον κ. Καλύβα «προϋπέθετε έναν υψηλό βαθμό αυτοπεποίθησης ή τρέλας», κατέληγε με εντυπωσιακή ακρίβεια σε εξίσου υπέρμετρες καταστροφές. Ομως, ο διαχρονικός απολογισμός της ιστορικής πορείας είναι θετικός –μην ξεχνάμε ότι παρά την οικονομική κρίση, η Ελλάδα παραμένει το πιο αξιοζήλευτο κράτος στη βαλκανική γειτονιά μας– διότι πάντα υπήρξε μια αποφασιστική ξένη παρέμβαση υπέρ της χώρας.

«Το πρώτο εγχείρημα ξεκίνησε στα τέλη του 18ου αιώνα και στις αρχές του 19ου και αφορούσε την οργάνωση μιας ένοπλης εξέγερσης με στόχο τη δημιουργία μιας ανεξάρτητης χώρας...».

Το δεύτερο εγχείρημα ήταν «η οικοδόμηση ενός σύγχρονου ευρωπαϊκού κράτους, ενός συνεκτικού έθνους και μιας προηγμένης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας...».

Το τρίτο εγχείρημα ακολούθησε τα χνάρια του δεύτερου και ήταν η δημιουργία μιας παραγωγικής οικονομίας με σύγχρονες υποδομές.

«Το τέταρτο εγχείρημα αφορούσε την εδαφική επέκταση της Ελλάδας στις αρχές του 20ού αιώνα, ώστε να ολοκληρωθεί η οικοδόμηση του έθνους και να μετατραπεί στην υπερδύναμη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Το πέμπτο, αμέσως μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή και στη συνέχεια τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και τον ελληνικό Εμφύλιο ισοδυναμούσε με ένα τεράστιο οικονομικό άλμα εξόδου από τη μόνιμη φτώχεια...

Το έκτο εγχείρημα αφορούσε την εδραίωση και παγίωση κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα μιας πλήρως φιλελεύθερης και δημοκρατικής πολιτικής τάξης...

Το έβδομο υπήρξε η απόπειρα για πλήρη οικονομική ενσωμάτωση της χώρας στο πιο προηγμένο οικονομικό περιβάλλον της Ευρώπης, που περιλάμβανε τη συμμετοχή της σε μια κοινή αγορά και ένα κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα».

Σωτήριες παρεμβάσεις

Η μακρά πορεία του εκσυγχρονισμού της χώρας, η προσπάθεια «να εξομοιωθώμεν με τους λοιπούς συναδέλφους μας Eυρωπαίους», όπως γράφει η ιστορική Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας του Ελληνικού Εθνους, είναι διάσπαρτη με αποτυχίες και καταστροφές.

Ο πόλεμος της Ανεξαρτησίας πνίγηκε στο αίμα, αλλά ευτυχώς παρενέβησαν οι ξένες δυνάμεις στο Ναυαρίνο·

ο πόλεμος του 1897 έφερε τη χώρα στα πρόθυρα να ξαναγίνει οθωμανική επαρχία, αλλά η συμφωνία που επέβαλαν στον σουλτάνο οι δυτικές δυνάμεις –με βαριές, ομολογουμένως, αποζημιώσεις που έπρεπε να πληρώσει η Ελλάδα– απέτρεψε αυτό το ενδεχόμενο·

η αμερικανική βοήθεια στον Εμφύλιο διέσωσε τη χώρα από το να γίνει μια κατεστραμμένη κομμουνιστική δικτατορία, όπως όλες σχεδόν οι γειτονικές της χώρες.

Τέλος, τα μνημόνια μετά το 2010 απέτρεψαν τον εφιάλτη της άμεσης οικονομικής κατάρρευσης.

Ομως, παρά τις διάσπαρτες στην ιστορία καταστροφές και επώδυνες διασώσεις της χώρας, τα οφέλη των αλμάτων που έκανε τις εποχές της αυτοπεποίθησης (ή της τρέλας) υπερέβαιναν τις ζημιές. Παρά τις μεγάλες δυσκολίες, που για μία ακόμη φορά περνάμε, δεν πρέπει να ξεχνάμε ένα πράγμα: σε 200 χρόνια η φτωχότερη γωνιά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας παραμένει η πιο σύγχρονη και αξιοζήλευτη χώρα της γειτονιάς μας. Δεν είναι λίγο...

Πηγή