Καρυάτιδες. Η αιώνια διαπόμπευση αυτών που εμήδισαν και τάχθηκαν με τους Πέρσες

Γιατί οι Καρυάτιδες της Αμφίπολης φανερώνουν «μίσος» κατά των Περσών


 

Οι ανασκαφές στον τάφο της Αμφίπολης προχωρούν με σταθερό ρυθμό, με τους αρχαιολόγους -ευτυχώς- να μην αποσπώνται από τον ενθουσιασμό των πολιτών και την αγωνία των πολιτικών. Ο «ένοικος» λοιπόν θα αργήσει -εκτός απροόπτου- να ταυτοποιηθεί, και έτσι η προσοχή όλων έχει πέσει στα μέχρι τώρα ευρήματα.
Ενώ λοιπόν την Τετάρτη συναγερμός για την ανακάλυψη δύο επιγραφών, η αναστάτωση έληξε άδοξα καθώς επρόκειτο για δύο εκπληκτικής ομορφιάς επιστύλια τα οποία είχαν μεταφερθεί γρήγορα στο μουσείο της Αμφίπολης για να συντηρηθούν. Οι αρχαιολόγοι τα έβγαλαν τυλιγμένα και έσπευσαν να τα συντηρήσουν ενώ οι δημοσιογράφοι που βρίσκονταν στην περιοχή θεώρησαν πως ήταν επιγραφές... [Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ] Έτσι η προσοχή πέφτει ξανά στις πανέμορφες Καρυάτιδες.
 

Στις Καρυάτιδες που εμφανίζονται για πρώτη φορά στην Ιστορία σε μακεδονικό τάφο. Οι Καρυάτιδες ως διακόσμηση υπάρχουν στο Ερέχθειο, στους Δελφούς που βρίσκεται ο περίφημος θησαυρός των Σιφνίων, στο ιερό της Δήμητρας στην Ελευσίνα, στη Θεσσαλονίκη οι γνωστές «Μαγεμένες».
Σύμφωνα με τα όσα λένε οι ειδικοί που έχουν μελετήσει αυτές της Ακρόπολης των Αθηνών, πάντως, οι... Μακεδόνισσες Καρυάτιδες προέρχονται από τοπικά εργαστήρια της Μακεδονίας και όχι αττικά, είναι μεταγενέστερες και εικάζουν ότι χρονολογούνται στα τέλη του 4ου αι. π.Χ. Δεν έχουν καμμία σχέση επίσης με τις Καρυάτιδες που βρέθηκαν σε θαλαμοειδή τύμβο στη Βουλγαρία το 2013. [Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ].

Είναι οι Καρυάτιδες ολόκληρες;

Πρώτος προβληματισμός ήταν για το πραγματικό τους μέγεθος, καθώς κρύβονταν πίσω από τον δεύτερο διαφραγματικό τοίχο. Σύμφωνα όμως με τα μέχρι τώρα δεδομένα, οι αρχαιολόγοι πιστεύουν πως πρόκειται για οόκληρα αγάλματα, κάτι που φαίνεται και από την σχεδιαστική αναπαράστηαση του εσωτερικού του τάφου που έδωσε στην δημοσιότητα και το υπουργείο Πολιτισμού. [Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ].

Πώς είχαν τα χέρια τους οι Καρυάτιδες;

Το υπουργείο Πολιτισμού στην ανακοίνωσή του την Κυριακή εκτιμούσε ότι οι Καρυάτιδες, οι οποίες είναι ημίγλυφες, προσαρτημένες επάνω στους πεσσούς και αρχαϊστικές (μιμούνται δηλαδή αρχαϊκές κόρες), έχουν τα χέρια σε έκταση σε μια προσπάθεια να αποτρέψουν συμβολικά τους τυμβορύγχους. Πάντως αρκετοί είναι οι αρχαιολόγοι που θεώρησαν πως οι Καρυάτιδες είχαν τα χέρια τους σηκωμένα προκειμένου να μιμούνται στήριξη του μνημείου.

«Αντιπερσικές» οι Καρυάτιδες στον τάφο

Η παρουσία όμως των Καρυάτιδων είναι πιθανόν να αναδύουν και ένα αντιπερσικό άρωμα με την έννοια ότι παραπέμπουν με κάποιο τρόπο στην Περσία. Αυτό β'εβαια γίνεται αντιληπτό μόνον εάν κάνουμε μία μικρή «βουτιά» στην ιστορία των Καρυάτιδων και των Περισκών Πολέμων.
Οι Καρυάτιδες ήταν κόρες από τις Καρυές της Λακωνίας οι οποίες χόρευαν τον χορό του καλαθίσκου σε τελετές της Αρτέμιδος, φέροντας πάνω στο κεφάλι τους τον λεγόμενο κάλαθο. Ο λόγος για τον οποίον τις συναντάμε σε αρκετά κτήρια αντί κιόνων, όπως το Ερέχθειο στην Ακρόπολη των Αθηνών, εντοπίζεται στον Βιτρούβιο.
Στο πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου του «Περί Αρχιτεκτονικής», στην παράγραφο 5 μας εξηγεί ότι οι Καρυές κατά τους Περσικούς πολέμους εμήδισαν και τάχθηκαν με τους Πέρσες. Μετά την νίκη των Ελλήνων επί των Περσών, οι Έλληνες ισοπέδωσαν τις Καρυές, σκότωσαν τους άνδρες και οδήγησαν τις γυναίκες στην δουλεία «μην επιτρέποντας να βγάλουν τις μακριές εσθήτες και τα κοσμήματα που έφεραν ως μητέρες» και για να «διαπομπεύσουν αιώνια σε πραγματική δουλεία,τιμωρημένες με βαριά ατίμωση για την πολιτεία τους», οι αρχιτέκτονες της εποχής «έφτιαξαν για τα δημόσια κτήρια είδωλα των γυναικών εκείνων, που σηκώνουν φορτία, ώστε να μείνει στις επόμενες γενιές η μνήμη της τιμωρίας της πολιτείας των Καρυών».
Έτσι την ίδια ώρα, παρά το κάλλος που τις χαρακτηρίζει, οι Καρυάτιδες αποτελούν ένα στοιχείο διαπόμπευσης στο πέρασμα των χρόνων. Την ίδια τακτική ακολούθησαν και οι Λακεδαιμόνιοι με τους Πέρσες όταν μετά την νίκη τους στις Πλαταιές κατασκεύασαν την Περσική Στοά (που δεν έχει βρεθεί) ως μνημείο νίκης όπου τοποθέτησαν αγάλματα των αιχμαλώτων τους ντυμένων με βαρβαρικές φορεσιές να υποστηρίζουν την οροφή ως μέσο διαπόμπευσης.
Για τον ίδιο λόγο είναι και η παρουσία των Καρυάτιδων στον Θησαυρό των Σιφνίων στους Δελφούς, όπου παρεμπιπτόντως συνυπάρχουν με Σφίγγες, η ζωφόρος του οποίου είναι συνεχής κατά το πρότυπο αυτής της Περσέπολης και η εικονογραφία της ταιριάζει στον εορτασμό των Ελληνικών νικών κατά των Περσών.

Σεισμικές τομογραφίες στον τύμβο από το 1998

Ότι στην Αμφίπολη κρυβόταν κάτι εξαιρετικά σημαντικό αποδεικνύεται και από τις σεισμικές τομογραφίες [Διαβάστε περισσότερα ΕΔΩ] που είχε πραγματοποιήσει στο σημείο από το 1998 η ομάδα των γεωφυσικών Λάζαρου Πολυμενάκου, Σταύρου Παπαμαρινόπουλου, και Αθανάσιου Λιόση. Η μελέτη τους μάλιστα είχε δημοσιευθεί το 2004 σε ειδικό βρετανικό περιοδικό αρχαιολογίας και είχε προκαλέσει το έντονο ενδιαφέρον των επιστημόνων.
πηγή