Μια μορφή οικονομικής δραστηριότητας που εξαπλώνεται ραγδαία
THE ECONOMIST
Στην έδρα της Lyft στο Σαν Φρανσίσκο επικρατεί
αναστάτωση τελευταία, καθώς η εταιρεία μετακομίζει. Μολονότι ο χώρος των
15.000 τ.μ. στον οποίο βρίσκεται είναι σχεδόν τετραπλάσιος από τα παλιά
της γραφεία, τον εγκαταλείπει αυτή τη φορά για έναν χώρο 60.000 τ.μ.
Η Lyft είναι μία από τις εταιρείες της «οικονομίας του διαμοιρασμού» (sharing economy), που χρησιμοποιεί το Ιντερνετ για να φέρει σε επαφή ανθρώπους που θεωρούν ότι δεν αξιοποιούν επαρκώς τα περιουσιακά τους στοιχεία, οτιδήποτε από πλεόνασμα χώρου μέχρι πλεόνασμα χρόνου, και όσους θα ήθελαν να τα νοικιάσουν. Η Lyft καταγράφει και επιστρατεύει οδηγούς που είναι πρόθυμοι να μεταφέρουν κάποιον κάπου με αντάλλαγμα κάποια «δωρεά» αλλά και να τοποθετήσουν το λογότυπό της, ένα παχύ ροζ μουστάκι, στην μπροστινή όψη του οχήματός τους. Οσοι ενδιαφέρονται ζητούν έναν ναύλο και πληρώνουν μέσω ενός έξυπνου κινητού. Στη συνέχεια οι δύο πλευρές αλληλοαξιολογούνται και αυτή είναι η συνήθης πρακτική στην οικονομία του διαμοιρασμού.
Μέχρι πριν από 15 μήνες η υπηρεσία λειτουργούσε μόνον στο Σαν Φρανσίσκο. Σήμερα βρίσκεται σε περισσότερες από 30 πόλεις της Αμερικής και αυξάνει την παρουσία της κάθε εβδομάδα. Προ ημερών άντλησε 250 εκατ. δολάρια από εταιρείες που επενδύουν σε μη εισηγμένες. Και δεν είναι η μόνη. Η SideCar, μια παρόμοια αλλά καινούργια εταιρεία στο Σαν Φρανσίσκο έχει επεκταθεί σε 10 πόλεις. Η Uber, που έχει τη στήριξη της Google και είναι γνωστή για τις μαύρες λιμουζίνες της, προσφέρει τις υπηρεσίες της στην Αμερική με την επωνυμία UberX και στην Ευρώπη ως UberPOP. Σε όλη την επικράτεια της Αμερικής βρίσκει κανείς τη RelayRides, που δίνει τη δυνατότητα στους αυτοκινητιστές να δανείζουν τα αυτοκίνητά τους όταν δεν τα χρησιμοποιούν.
Εκτός από τον τομέα των μεταφορών, η αγορά που επλήγη στον μέγιστο βαθμό από την οικονομία του διαμοιρασμού είναι εκείνη της φιλοξενίας, ο τομέας εκείνος στον οποίο δραστηριοποιείται η Airbnb, μια άλλη εταιρεία του Σαν Φρανσίσκο, η πλέον προβεβλημένη του κλάδου. Οι «οικοδεσπότες» της προσφέρουν δωμάτια, διαμερίσματα ή σπίτια για σύντομα χρονικά διαστήματα σε 34.000 πόλεις. Δεν χαίρονται, βέβαια, όλοι οι παράγοντες της αγοράς από την άνοδο της οικονομίας του διαμοιρασμού όσο οι επενδυτές και οι συμμετέχοντες σε αυτήν. Οι ταξιτζήδες στις δύο πλευρές του Ατλαντικού παραπονούνται εντονότατα για τους εισβολείς που, όπως υποστηρίζουν, όχι μόνον δεν μείωσαν τον ναύλο τους αλλά έχουν επενδύσει ελάχιστα και δεν έχουν ασφαλιστική κάλυψη. Βρήκαν στήριξη μεταξύ των αξιωματούχων και των δικαστών.
Στις 15 Απριλίου δικαστήριο των Βρυξελλών απαγόρευσε στους οδηγούς να δέχονται επιβάτες μέσω των γραφείων της UberPoP και σε περίπτωση παράβασης το πρόστιμο είναι ύψους 10.000 ευρώ. Τον περασμένο μήνα δικαστήριο του Σιάτλ κάλεσε τις εταιρείες Lyft, SideCar και UberX να περιορισθούν σε 150 οδηγούς αυτοκινήτων κάθε φορά. Υπήρξε, πάντως, άμεση αντίδραση, καθώς συγκεντρώθηκαν αρκετές υπογραφές για να αποτραπεί η εφαρμογή της απαγόρευσης. Ομοίως υπήρξε δικαστής που κάλεσε την Lyft να βάλει φρένο στο Σεν Λούις λίγες μόλις ημέρες αφ’ ότου είχε εμφανισθεί στην πόλη. Σχεδόν πριν από ένα χρόνο η RelayRides εγκατέλειψε τη δραστηριότητα στη Νέα Υόρκη γιατί δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει με τους νόμους της πολιτείας σε ό,τι αφορά την ασφάλεια. Οπως τονίζει ο διευθύνων σύμβουλός της, Αντρέ Χαντάντ, σε άλλες πολιτείες η εταιρεία αναλαμβάνει την ασφάλεια από τη στιγμή που θα νοικιασθεί αυτοκίνητο. Στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, όμως, ο νόμος καθιστά τον ιδιοκτήτη διαρκώς υπεύθυνο.
Στην τελευταία αποτίμησή της, η Airbnb φέρεται να έχει μεγαλύτερη αξία από όλες τις μεγάλες αλυσίδες ξενοδοχείων πλην μιας. Ούτε και οι ξενοδόχοι χαίρονται για τον ανταγωνισμό που αντιμετωπίζουν αν και ισχυρίζονται ότι δεν τους έχει επηρεάσει τόσο πολύ. Στις περισσότερες πόλεις η Airbnb και οι ομόλογές τους δεν έχουν καταλάβει μεγάλο χώρο αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει ιδιαιτέρως σε ό,τι αφορά εκείνους που αναζητούν φθηνές υπηρεσίες. Ούτως ή άλλως οι αρχές την έχουν θέσει στο στόχαστρό τους. Ιδιαιτέρως προσκρούει στη νομοθεσία της Νέας Υόρκης και του Σαν Φρανσίσκο που απαγορεύουν τη βραχυπρόθεσμη ενοικίαση. Στις δύο αυτές πόλεις η εστίαση είναι ακριβή όταν δεν εμπίπτει στους περιορισμούς των ενοικίων. Η συλλογιστική της νομοθεσίας είναι να αποτρέψει τη μετατροπή των κατοικιών σε ξενοδοχεία και μάλιστα σε ξενοδοχεία που δεν έχουν άδεια και δεν φορολογούνται.
Οι αρχές φοβούνται φοροδιαφυγή
Ο γενικός εισαγγελέας της Νέας Υόρκης, Ερικ Σνάιντερμαν, καλεί την Airbnb να ενημερώνει τις αρχές σχετικά με όσους οικοδεσπότες έχουν περισσότερα από ένα ακίνητα καταχωρισμένα στην ιστοσελίδα της. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα ταξιδιών και διακοπών Skift αυτό ισχύει για 1.849 οικοδεσπότες που αντιπροσωπεύουν το 30% των καταχωρίσεων της Airbnb, ενώ 102 εξ αυτών έχουν επτά ή και περισσότερα ακίνητα. Την περασμένη εβδομάδα η Airbnb απέσυρε από την ιστοσελίδα της 2.000 οικοδεσπότες αλλά ανθίσταται στις απαιτήσεις του κ. Σνάιντερμαν επικαλούμενη την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Κατηγορεί τον γενικό εισαγγελέα ότι διώκει απλούς Νεοϋορκέζους που θέλουν να κερδίσουν λίγα χρήματα ενοικιάζοντας το σπίτι τους για μια-δυο νύχτες. Εκείνος απαντά πως ορισμένοι έχουν κάνει ολόκληρη επιχείρηση με βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις και ότι στο στόχαστρό του βρίσκονται μόνον αυτοί. Ορισμένες από τις εταιρείες της οικονομίας του διαμοιρασμού έχουν κατορθώσει να αποφύγουν τις παγίδες της νομοθεσίας. Ανάμεσά τους η BlaBlaCar, μια γαλλική εταιρεία που δραστηριοποιείται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Οπως αναφέρει ένας εκ των ιδρυτών της, ο λογος είναι ότι καλύπτει υπεραστικά δρομολόγια και δεν δημιουργεί πρόβλημα στα ταξί. Ακόμη κι όταν οι εταιρείες βρίσκονται σε σύγκρουση με τις ρυθμιστικές αρχές διαφαίνονται προοπτικές ειρήνευσης.
πηγήΗ Lyft είναι μία από τις εταιρείες της «οικονομίας του διαμοιρασμού» (sharing economy), που χρησιμοποιεί το Ιντερνετ για να φέρει σε επαφή ανθρώπους που θεωρούν ότι δεν αξιοποιούν επαρκώς τα περιουσιακά τους στοιχεία, οτιδήποτε από πλεόνασμα χώρου μέχρι πλεόνασμα χρόνου, και όσους θα ήθελαν να τα νοικιάσουν. Η Lyft καταγράφει και επιστρατεύει οδηγούς που είναι πρόθυμοι να μεταφέρουν κάποιον κάπου με αντάλλαγμα κάποια «δωρεά» αλλά και να τοποθετήσουν το λογότυπό της, ένα παχύ ροζ μουστάκι, στην μπροστινή όψη του οχήματός τους. Οσοι ενδιαφέρονται ζητούν έναν ναύλο και πληρώνουν μέσω ενός έξυπνου κινητού. Στη συνέχεια οι δύο πλευρές αλληλοαξιολογούνται και αυτή είναι η συνήθης πρακτική στην οικονομία του διαμοιρασμού.
Μέχρι πριν από 15 μήνες η υπηρεσία λειτουργούσε μόνον στο Σαν Φρανσίσκο. Σήμερα βρίσκεται σε περισσότερες από 30 πόλεις της Αμερικής και αυξάνει την παρουσία της κάθε εβδομάδα. Προ ημερών άντλησε 250 εκατ. δολάρια από εταιρείες που επενδύουν σε μη εισηγμένες. Και δεν είναι η μόνη. Η SideCar, μια παρόμοια αλλά καινούργια εταιρεία στο Σαν Φρανσίσκο έχει επεκταθεί σε 10 πόλεις. Η Uber, που έχει τη στήριξη της Google και είναι γνωστή για τις μαύρες λιμουζίνες της, προσφέρει τις υπηρεσίες της στην Αμερική με την επωνυμία UberX και στην Ευρώπη ως UberPOP. Σε όλη την επικράτεια της Αμερικής βρίσκει κανείς τη RelayRides, που δίνει τη δυνατότητα στους αυτοκινητιστές να δανείζουν τα αυτοκίνητά τους όταν δεν τα χρησιμοποιούν.
Εκτός από τον τομέα των μεταφορών, η αγορά που επλήγη στον μέγιστο βαθμό από την οικονομία του διαμοιρασμού είναι εκείνη της φιλοξενίας, ο τομέας εκείνος στον οποίο δραστηριοποιείται η Airbnb, μια άλλη εταιρεία του Σαν Φρανσίσκο, η πλέον προβεβλημένη του κλάδου. Οι «οικοδεσπότες» της προσφέρουν δωμάτια, διαμερίσματα ή σπίτια για σύντομα χρονικά διαστήματα σε 34.000 πόλεις. Δεν χαίρονται, βέβαια, όλοι οι παράγοντες της αγοράς από την άνοδο της οικονομίας του διαμοιρασμού όσο οι επενδυτές και οι συμμετέχοντες σε αυτήν. Οι ταξιτζήδες στις δύο πλευρές του Ατλαντικού παραπονούνται εντονότατα για τους εισβολείς που, όπως υποστηρίζουν, όχι μόνον δεν μείωσαν τον ναύλο τους αλλά έχουν επενδύσει ελάχιστα και δεν έχουν ασφαλιστική κάλυψη. Βρήκαν στήριξη μεταξύ των αξιωματούχων και των δικαστών.
Στις 15 Απριλίου δικαστήριο των Βρυξελλών απαγόρευσε στους οδηγούς να δέχονται επιβάτες μέσω των γραφείων της UberPoP και σε περίπτωση παράβασης το πρόστιμο είναι ύψους 10.000 ευρώ. Τον περασμένο μήνα δικαστήριο του Σιάτλ κάλεσε τις εταιρείες Lyft, SideCar και UberX να περιορισθούν σε 150 οδηγούς αυτοκινήτων κάθε φορά. Υπήρξε, πάντως, άμεση αντίδραση, καθώς συγκεντρώθηκαν αρκετές υπογραφές για να αποτραπεί η εφαρμογή της απαγόρευσης. Ομοίως υπήρξε δικαστής που κάλεσε την Lyft να βάλει φρένο στο Σεν Λούις λίγες μόλις ημέρες αφ’ ότου είχε εμφανισθεί στην πόλη. Σχεδόν πριν από ένα χρόνο η RelayRides εγκατέλειψε τη δραστηριότητα στη Νέα Υόρκη γιατί δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει με τους νόμους της πολιτείας σε ό,τι αφορά την ασφάλεια. Οπως τονίζει ο διευθύνων σύμβουλός της, Αντρέ Χαντάντ, σε άλλες πολιτείες η εταιρεία αναλαμβάνει την ασφάλεια από τη στιγμή που θα νοικιασθεί αυτοκίνητο. Στην πολιτεία της Νέας Υόρκης, όμως, ο νόμος καθιστά τον ιδιοκτήτη διαρκώς υπεύθυνο.
Στην τελευταία αποτίμησή της, η Airbnb φέρεται να έχει μεγαλύτερη αξία από όλες τις μεγάλες αλυσίδες ξενοδοχείων πλην μιας. Ούτε και οι ξενοδόχοι χαίρονται για τον ανταγωνισμό που αντιμετωπίζουν αν και ισχυρίζονται ότι δεν τους έχει επηρεάσει τόσο πολύ. Στις περισσότερες πόλεις η Airbnb και οι ομόλογές τους δεν έχουν καταλάβει μεγάλο χώρο αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει ιδιαιτέρως σε ό,τι αφορά εκείνους που αναζητούν φθηνές υπηρεσίες. Ούτως ή άλλως οι αρχές την έχουν θέσει στο στόχαστρό τους. Ιδιαιτέρως προσκρούει στη νομοθεσία της Νέας Υόρκης και του Σαν Φρανσίσκο που απαγορεύουν τη βραχυπρόθεσμη ενοικίαση. Στις δύο αυτές πόλεις η εστίαση είναι ακριβή όταν δεν εμπίπτει στους περιορισμούς των ενοικίων. Η συλλογιστική της νομοθεσίας είναι να αποτρέψει τη μετατροπή των κατοικιών σε ξενοδοχεία και μάλιστα σε ξενοδοχεία που δεν έχουν άδεια και δεν φορολογούνται.
Οι αρχές φοβούνται φοροδιαφυγή
Ο γενικός εισαγγελέας της Νέας Υόρκης, Ερικ Σνάιντερμαν, καλεί την Airbnb να ενημερώνει τις αρχές σχετικά με όσους οικοδεσπότες έχουν περισσότερα από ένα ακίνητα καταχωρισμένα στην ιστοσελίδα της. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα ταξιδιών και διακοπών Skift αυτό ισχύει για 1.849 οικοδεσπότες που αντιπροσωπεύουν το 30% των καταχωρίσεων της Airbnb, ενώ 102 εξ αυτών έχουν επτά ή και περισσότερα ακίνητα. Την περασμένη εβδομάδα η Airbnb απέσυρε από την ιστοσελίδα της 2.000 οικοδεσπότες αλλά ανθίσταται στις απαιτήσεις του κ. Σνάιντερμαν επικαλούμενη την προστασία των προσωπικών δεδομένων. Κατηγορεί τον γενικό εισαγγελέα ότι διώκει απλούς Νεοϋορκέζους που θέλουν να κερδίσουν λίγα χρήματα ενοικιάζοντας το σπίτι τους για μια-δυο νύχτες. Εκείνος απαντά πως ορισμένοι έχουν κάνει ολόκληρη επιχείρηση με βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις και ότι στο στόχαστρό του βρίσκονται μόνον αυτοί. Ορισμένες από τις εταιρείες της οικονομίας του διαμοιρασμού έχουν κατορθώσει να αποφύγουν τις παγίδες της νομοθεσίας. Ανάμεσά τους η BlaBlaCar, μια γαλλική εταιρεία που δραστηριοποιείται σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες. Οπως αναφέρει ένας εκ των ιδρυτών της, ο λογος είναι ότι καλύπτει υπεραστικά δρομολόγια και δεν δημιουργεί πρόβλημα στα ταξί. Ακόμη κι όταν οι εταιρείες βρίσκονται σε σύγκρουση με τις ρυθμιστικές αρχές διαφαίνονται προοπτικές ειρήνευσης.
Σχόλια