Ο απόρρητος ηλεκτρονικός πόλεμος των ΗΠΑ στον κυβερνοχώρο
Το Πεντάγωνο και οι μυστικές υπηρεσίες σχεδίασαν, πριν από την εισβολή του 2003, επίθεση στο τραπεζικό σύστημα του Ιράκ
The New York Times
Θα ήταν το μεγαλύτερο σαμποτάζ ηλεκτρονικών δικτύων στην Ιστορία. Το 2003, το Πεντάγωνο και οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες σχεδίασαν μια ηλεκτρονική επίθεση που θα εγκλώβιζε δισεκατομμύρια δολάρια στους τραπεζικούς λογαριασμούς του Ιράκ, γονατίζοντας το τραπεζικό σύστημα της χώρας πριν από την αμερικανική εισβολή. Ο Σαντάμ Χουσεΐν δεν θα είχε χρήματα για να αγοράσει πολεμικό υλικό ούτε και για να πληρώσει τους στρατιώτες του.
«Ξέραμε ότι μπορούσαμε να το καταφέρουμε - είχαμε τα εργαλεία», είπε ανώτατος αξιωματούχος που εργαζόταν στο Πεντάγωνο την εποχή που καταρτιζόταν αυτό το άκρως απόρρητο σχέδιο. Ομως, η επίθεση δεν πήρε ποτέ το πράσινο φως. Οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπους ανησύχησαν ότι οι επιπτώσεις δεν θα περιορίζονταν στο Ιράκ αλλά θα δημιουργούσαν παγκόσμια χρηματοπιστωτική αναστάτωση, η οποία θα απλωνόταν από τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη, ίσως ακόμη και στις ΗΠΑ.
Οι φόβοι παράπλευρων απωλειών βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων, καθώς η κυβέρνηση Ομπάμα και το Πεντάγωνο προσπαθούν να καταρτίσουν κανόνες για τη διενέργεια επιθέσεων στον κυβερνοχώρο.
«Μας ανησυχούν πολύ οι δευτερογενείς και τριτογενείς επιδράσεις ορισμένων επιχειρήσεων σε υπολογιστικά δίκτυα, καθώς και οι νόμοι του πολέμου που απαιτούν οι επιθέσεις να είναι ανάλογες της απειλής», είπε ανώτατος αξιωματούχος.
Εγιναν
Μέσα από συνεντεύξεις με πρώην αξιωματούχους του Λευκού Οίκου, καθώς και αξιωματούχους του Πενταγώνου, πληροφορηθήκαμε τις λεπτομέρειες κάποιων απόρρητων επιθέσεων που ήδη έγιναν και άλλων που έμειναν στη φάση του σχεδιασμού.
Παραδείγματος χάριν, ενώ οι ΗΠΑ δεν εξαπέλυσαν ποτέ την ηλεκτρονική επίθεση στο τραπεζικό σύστημα του Ιράκ, επιτέθηκαν στο σύστημα στρατιωτικών και συμβατικών επικοινωνιών της χώρας, τις πρώτες ώρες του πολέμου το 2003.
Η επίθεση αυτή προξένησε πράγματι παράπλευρες απώλειες. Εκτός από την ανατίναξη κεραιών κινητής τηλεφωνίας και τηλεπικοινωνιακών κόμβων, η επίθεση περιλάμβανε ηλεκτρονικές παρεμβολές στο τηλεφωνικό δίκτυο. Αμερικανοί αξιωματούχοι είχαν επικοινωνήσει με διεθνείς παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, που προσέφεραν υπηρεσίες κινητής και δορυφορικής τηλεφωνίας στο Ιράκ, για να τις ενημερώσουν για ενδεχόμενες παρεμβολές και να ζητήσουν τη βοήθειά τους για το κλείσιμο ορισμένων καναλιών.
Κάποιοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν τώρα ότι η ηλεκτρονική επίθεση είχε συνέπειες και σε χώρες γύρω από το Ιράκ, που μοιράζονταν τα ίδια δίκτυα κινητής και δορυφορικής τηλεφωνίας. Η ζημιά ήταν περιορισμένη και θεωρήθηκε αποδεκτή από την κυβέρνηση Μπους.
Αλλη μια τέτοια επίθεση έγινε στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Οι ΗΠΑ επιτέθηκαν εναντίον σερβικού δικτύου τηλεπικοινωνιών και κατά λάθος προξένησαν ζημιές στο δίκτυο δορυφορικών επικοινωνιών Intelsat, που είχε πρόβλημα για αρκετές μέρες.
Ερωτήματα
Αυτές τις άκρως απόρρητες αποστολές εξετάζουν τώρα οι αξιωματούχοι της κυβέρνησης Ομπάμα, καθώς επεκτείνουν το πεδίο του ηλεκτρονικού πολέμου.
Οι ανησυχίες της κυβέρνησης θυμίζουν αυτές που διατυπώνονταν στην αυγή της πυρηνικής εποχής, όταν γεννιούνταν ερωτήματα στρατιωτικής αποτελεσματικότητας, νομιμότητας και ηθικής σε σχέση με τη διασπορά ραδιενέργειας σε αμάχους πολύ μακριά από τις εμπόλεμες ζώνες.
«Αν δεν γνωρίζεις τις συνέπειες ενός πλήγματος για τα αθώα τρίτα μέρη, είναι πολύ δύσκολο να δώσεις την άδεια» λέει ο Τζέιμς Λιούις, ειδικός ηλεκτρονικού πολέμου στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών της Ουάσιγκτον.
Ομως, κάποιοι αναλυτές θεωρούν ότι το Πεντάγωνο είναι υπερβολικά προσεκτικό. «Υπάρχει τρομερή ευαισθησία σε σχέση με τις παράπλευρες απώλειες των ηλεκτρονικών επιθέσεων, αλλά πολύ μικρότερη όταν πρόκειται για ζημιές από συμβατικά όπλα», λέει ο Τζον Αρκίλα, ειδικός της στρατηγικής στη σχολή μεταπτυχιακών σπουδών του ναυτικού στο Μοντερέι της Καλιφόρνιας.
Ο Αρκίλα λέει ότι τα όπλα του κυβερνοχώρου δεν έχουν σχέση με τα βιολογικά όπλα. «Τα ηλεκτρονικά όπλα παρενοχλούν, δεν καταστρέφουν», λέει. Καθώς όμως ζωτικές υποδομές, όπως τα κέντρα καθαρισμού του πόσιμου νερού, ελέγχονται όλο και περισσότερο από ηλεκτρονικούς υπολογιστές, μια ηλεκτρονική επίθεση θα μπορούσε να έχει ευρύτερες καταστροφικές συνέπειες.
«Το χειρότερο σενάριο», λέει ο Μάρκ Σέιντεν, ειδικός στην ασφάλεια υπολογιστικών δικτύων, «είναι μια επίθεση που εξουδετερώνει τα ηλεκτρονικά συστήματα ενός νοσοκομείου, επειδή το νοσοκομείο είναι συνδεδεμένο με κάποια άλλη υπηρεσία».
«Cybercommand»
Οι δύο κανόνες του συμβατικού πολέμου έχουν εφαρμογή και στους πολέμους του κυβερνοχώρου. Η αναλογικότητα, δηλαδή με απλά λόγια ο κανόνας ότι αν με χαστουκίσεις δεν μπορώ να σου ανατινάξω το σπίτι. Και οι παράπλευρες απώλειες, που απαιτούν τον περιορισμό των θανάτων και των τραυματισμών αμάχων. «Ο κυβερνοπόλεμος είναι προβληματικός από τη σκοπιά των νόμων του πολέμου», λέει ο Τζακ Γκόλντσμιθ, καθηγητής της νομικής σχολής του Χάρβαρντ. «Η Χάρτα του ΟΗΕ βασικά λέει ότι μία χώρα δεν μπορεί να χρησιμοποιεί βία εναντίον της εδαφικής ακεραιότητας ή της πολιτικής ανεξαρτησίας μιας άλλης χώρας. Ομως, ποιες ηλεκτρονικές επιθέσεις θεωρούνται βία είναι δύσκολη ερώτηση, γιατί δεν υπάρχει ακριβής ορισμός της βίας».
Η όλη συζήτηση αποκτά ιδιαίτερη επικαιρότητα εξαιτίας της δημιουργίας του Cybercommand, επιτελείου των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων αρμόδιου για τη διενέργεια ηλεκτρονικού πολέμου. Η αναγγελία για τη δημιουργία του νέου επιτελείου έγινε στα τέλη Ιουνίου, ενώ το επιτελείο αναμένεται να λειτουργήσει από τον Οκτώβριο. Επικεφαλής του Cybercommand θα είναι ο διευθυντής της NSA (National Security Agency).http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_world_2_09/08/2009_325182
Σχόλια