Ο Οζντίλ Ναμί, ο στενότερος συνεργάτης του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ εξηγεί πώς βλέπει απο τη μεριά του τή λύση τού Κυπριακού.

Ο Οζντίλ Ναμί, ο στενότερος συνεργάτης του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στις συνομιλίες, είναι σαφής και κατηγορηματικός.

Σε συνέντευξή του στον "Π" τονίζει ότι η τ/κ πλευρά δεν επιδιώκει συνομοσπονδία. Θέλει η Κύπρος μετά τη λύση να μιλά με μία φωνή στο εξωτερικό. Ταυτόχρονα, όμως, υπογραμμίζει ότι η ομοσπονδία θα είναι διζωνική - δικοινοτική, πράγμα που για τους Τ/Κ σημαίνει σχετική πληθυσμιακή καθαρότητα στο βορρά και ικανοποιητικές εξουσίες στα κρατίδια. Αναφέρει ότι στις συνομιλίες οι δύο ηγέτες έχουν πετύχει πολλές συγκλίσεις στη διακυβέρνηση, την οικονομία και τα ευρωπαϊκά θέματα. Ο κ. Ναμί θεωρεί εφικτή μια λύση έως το τέλος του χρόνου, αν οι κ.κ. Χριστόφιας και Ταλάτ πετύχουν να βρουν συγκλίσεις στο περιουσιακό και την εκτελεστική εξουσία μέχρι τον Οκτώβριο, κάτι που, όπως λέει, θα διευκολύνει τη συζήτηση του εδαφικού και της ασφάλειας. Αναγνωρίζει ότι υπάρχει έλλειψη εμπιστοσύνης μεταξύ των πολιτών των δύο πλευρών και κάμποσος φόβος. Μια κατάσταση που, για τους Τ/Κ, καθιστά αναγκαία τη συνέχιση των εγγυήσεων, αλλά και τη διασφάλιση ότι κάποιες πρόνοιες της λύσης θα είναι πρωτογενές δίκαιο της ΕΕ.

- Τελευταία εκφράζετε σκληρές θέσεις σε δημόσιες τοποθετήσεις σας. Μιλήσατε για παραμονή όλων των εποίκων, για επιστροφή λιγότερων εδαφών σε σχέση με το 2004. Δείχνετε σαν να μην έχετε διάθεση να κινηθείτε προς την κατεύθυνση συμβιβασμών...

Οι τ/κ θέσεις στα ζητήματα που αναφέρατε δεν έχουν αλλάξει όλο αυτό το διάστημα και ήταν οι ίδιες κατά την περίοδο του σχεδίου Ανάν. Δεν μπορείς να πεις σε ανθρώπους που θα ψηφίσουν σε ένα δημοψήφισμα ότι αν ψηφίσουν "ναι" θα σταλούν πίσω στην Τουρκία. Η θέση μας είναι ότι έχουμε εκχωρήσει υπηκοότητες (σε εποίκους) και οι αριθμοί αυτών που έλαβαν υπηκοότητα θα υποβληθούν στην ε/κ πλευρά. Οι αριθμοί αυτοί δεν είναι τόσο υψηλοί, όπως υπερβολικά αναφέρονται στην ε/κ πλευρά. Πρόκειται για ανθρωπιστικό ζήτημα, οι άνθρωποι αυτοί είναι εγκατεστημένοι εδώ πολλά χρόνια, οι περισσότεροι δεν έχουν επισκεφθεί από τότε που ήλθαν την Τουρκία, έχουν παιδιά και δεν έχουν άλλο τόπο από την Κύπρο.

- Προφανώς υπάρχει διαφωνία ως προς τον αριθμό των ανθρώπων εκ Τουρκίας που βρίσκονται στο νησί. Γιατί δεν κάνουμε μια απογραφή να διευθετήσουμε το ζήτημα του αριθμού μια και καλή;

Το πρότεινε η ε/κ πλευρά. Νομίζω, όμως, ότι είναι πρόωρο για την ώρα να οργανώσουμε μια απογραφή, όταν δεν γνωρίζουμε ακόμα αν θα έχουμε σύντομα μια συνολική λύση. Τα στοιχεία μας, όμως, είναι διαφανή, έχουμε διεξαγάγει απογραφή (το 2006) και θα δώσουμε αυτά τα στοιχεία. Κι όπως ανέφερα, ο αριθμός (των "πολιτογραφημένων" εποίκων) δεν είναι τέτοιος που να μην μπορεί να ενσωματωθεί. Και νομίζω ότι μόλις η ε/κ πλευρά δει τους αριθμούς δεν θα συνεχίσει να απαιτεί νέα απογραφή. Δεν θα είναι αναγκαίο.

- Υπάρχει, όμως, κι άλλο ζήτημα. Όσοι ήλθαν από την Τουρκία καταλαμβάνουν ζωτικό χώρο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για επιστροφή εκτοπισθέντων και σχετίζεται με το εδαφικό και τις περιουσίες.

Βάση λύσης του Κυπριακού είναι η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Και η δημογραφική σύνθεση κάθε συνιστώντος κρατιδίου θα αντανακλά αυτό το μοντέλο λύσης. Επομένως, δεν θα πρέπει κανείς να συμπεραίνει ότι επειδή ο πληθυσμός στο βορρά είναι λιγότερος, θα μπορούν να εγκατασταθούν περισσότεροι Ε/Κ. Θα πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η πλειοψηφία του πληθυσμού στο βορρά θα είναι Τ/Κ.

Πάμε καλά στη διακυβέρνηση

- Τόσο εσείς όσο κι ο κ. Ταλάτ τονίζετε ότι είναι δυνατόν να βρεθεί λύση μέχρι το τέλος το χρόνου. Πού βασίζετε την αισιοδοξία σας, όταν συζητάτε ένα χρόνο και δεν έχετε ακόμα τελειώσει την πρώτη ανάγνωση των θεμάτων;

Μέχρι τώρα έχουμε πετύχει πολλές συγκλίσεις. Μια από τις πιο σημαντικές πτυχές του Κυπριακού είναι η διακυβέρνηση και κατανομή των εξουσιών. Σε αυτήν την πτυχή, υπάρχει σύγκλιση σε μεγάλο βαθμό, εκτός από το πώς θα εκλέγεται ο πρόεδρος, η εκτελεστική εξουσία. Και σε αυτό το ζήτημα έχουν εκφραστεί ήδη από τον ΟΗΕ νέες ιδέες, αφού άκουσαν και τις δύο πλευρές. Τονίζω ότι δεν πρόκειται για επιδιαιτησία, πρόκειται για ιδέες που εξαρτάται από τους ηγέτες αν θα τις δεχθούν ή όχι. Και πιστεύουμε ότι υπάρχει έδαφος για σύγκλιση και στον τρόπο εκλογής της εκτελεστικής εξουσίας. Στην οικονομία και τα ευρωπαϊκά θέματα υπάρχει επίσης μεγάλη σύγκλιση.

Πρόταση για β' γύρο

- Υπάρχουν, όμως, σημαντικότατες διαφορές στις υπόλοιπες πτυχές που είναι πολύ σημαντικές για τους Ε/Κ, το περιουσιακό, το εδαφικό και οι εγγυήσεις. Πώς θα διευθετηθούν όλα αυτά μέχρι το τέλος του χρόνου;

Στις επόμενες βδομάδες μέχρι τον Οκτώβριο προτείναμε στην ε/κ πλευρά να εστιάσουν την προσοχή τους οι ηγέτες σε δύο ζητήματα. Πρώτα στο περιουσιακό και τα κριτήρια, και δεύτερον στην εκτελεστική εξουσία. Αν μπορέσουμε να επιλύσουμε μέχρι τον Οκτώβριο αυτά τα ζητήματα, τότε θα μας μείνουν μόνο το εδαφικό και οι ρυθμίσεις της ασφάλειας. Πιστεύουμε ότι μόλις η δομή της διακυβέρνησης και των περιουσιών έχει σχεδόν μπει στη θέση της, θα είναι πολύ ευκολότερο να αντιμετωπίσουμε το εδαφικό και τις εγγυήσεις. Οι θέσεις των πλευρών είναι πολύ γνωστές και στα δύο. Δεν χρειάζεται να έχουμε πολύμηνες διαπραγματεύσεις στο εδαφικό και τις εγγυήσεις.

- Στο περιουσιακό η προσέγγιση των πλευρών είναι εντελώς διαφορετική. Μπορείτε να βρείτε τις συγκλίσεις που αναφέρατε σε τόσο σύντομο διάστημα, μέχρι τον Οκτώβρη;

Η μεγαλύτερη διαφορά μας στο περιουσιακό είναι στο ποιος έχει τον τελικό λόγο. Η παραδοσιακή θέση της τ/κ πλευράς ήταν συνολική ανταλλαγή περιουσιών και αποζημιώσεις, καμία αποκατάσταση εκτοπισμένων. Και η παραδοσιακή θέση της ε/κ πλευράς ήταν πως όλοι οι εκτοπισμένοι πρέπει να αποκατασταθούν. Το σχέδιο του ΟΗΕ επιχείρησε έναν συμβιβασμό. Ανέπτυξε ένα σύστημα που περιλαμβάνει αποκατάσταση, αποζημιώσεις και ανταλλαγή περιουσιών. Με αυτά τα κριτήρια, κάποιος θα μπορούσε να αποκατασταθεί εν μέρει στην περιουσία του και για την υπόλοιπη να λάβει αποζημίωση. Εμείς υπερασπίζουμε αυτήν τη συμβιβαστική φόρμουλα. Η αρχική θέση της ε/κ πλευράς είναι η παραδοσιακή τους θέση. Ελπίζουμε ότι, όταν συζητήσουμε τα κριτήρια που προανέφερα, θα τροποποιήσουν τη θέση τους, θα γίνουν λίγο πιο λογικοί, πιο ρεαλιστές. Είναι αδιανόητο να εκχωρήσουμε αποκατάσταση σε όλους τους εκτοπισμένους ιδιοκτήτες, Τ/Κ ή Ε/Κ. Πρέπει να έχουμε κριτήρια. Ήδη έχουμε δηλώσει ως τ/κ πλευρά ότι σεβόμαστε το δικαίωμα στην περιουσία. Οι Ε/Κ δεν πρέπει να αμφιβάλλουν για το αν θα γίνουν σεβαστά τα δικαιώματά τους στις περιουσίες τους. Κι αν δούμε τη διεθνή εμπειρία, ο σεβασμός των περιουσιακών δικαιωμάτων δεν σημαίνει πάντα και αποκατάσταση. Επομένως, κάποιοι εκτοπισμένοι θα αποκατασταθούν και οι περισσότεροι θα αποζημιωθούν.

- Και πού θα βρείτε τα χρήματα για τις αποζημιώσεις;

Καλή ερώτηση. Ήδη κυκλοφορούν ορισμένες ιδέες. Διεθνείς δωρητές θα προσκληθούν να συμβάλουν και θα δημιουργηθούν χρηματοδοτικοί μηχανισμοί. Ίσως η Κυβέρνηση θα πρέπει να εισαγάγει έναν προσωρινό φόρο για το θέμα αυτό που θα βασίζεται στον υπολογισμό της αξίας των περιουσιών σε ολόκληρο το νησί. Στη συνέχεια πρέπει να ζητήσουμε από τους διεθνείς οικονομικούς οργανισμούς να εκδίδουν χαμηλότοκα μακροπρόθεσμα δάνεια που θα διατεθούν σε τράπεζες, οι οποίες με τη σειρά τους θα μπορούν να δίνουν στεγαστικά δάνεια. Υπάρχουν διάφορες ιδέες που μπορούν να υλοποιηθούν.

Αναγκαίες οι εγγυήσεις

- Πρόσφατα, με τον κ. Ταλάτ, συναντηθήκατε στην Τουρκία με τον Πρόεδρο Γκιουλ, τον Πρωθυπουργό Ερντογάν και τον ΥΠΕΞ Νταβούτογλου. Γράφτηκε στον Τύπο ότι επιστρέψατε με "κόκκινες γραμμές", με θέσεις που θεωρούνται αδιαπραγμάτευτες. Πώς μπορεί να γίνουν διαπραγματεύσεις με θέσεις που θεωρούνται αδιαπραγμάτευτες;

Εμείς δεν είπαμε ποτέ ότι έχουμε κόκκινες γραμμές. Στο τραπέζι συζητάμε τα πάντα. Το κύριο μήνυμα από την επίσκεψη στην Άγκυρα είναι ότι η Τουρκία στηρίζει πλήρως την προσπάθεια των ηγετών και πιστεύει ότι η λύση είναι εφικτή μέχρι το τέλος του χρόνου. Γιατί το λένε αυτό; Διότι χαιρετίζουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί. Στηρίζουν πλήρως τα κοινά ανακοινωθέντα των ηγετών, ότι στην Κύπρο θα υπάρξει μια διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία, με ομοσπονδιακή κυβέρνηση και δύο ισότιμα συνιστώντα κρατίδια, με μία διεθνή προσωπικότητα, μία ιθαγένεια και μία κυριαρχία. Ένα κράτος που θα μπορεί να μιλά με μία φωνή στη διεθνή κοινότητα. Σε ό,τι αφορά τις ευαισθησίες μας, φυσικά κι οι δύο πλευρές έχουν ευαισθησίες.

- Ναι, αλλά τονίζετε ότι το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων είναι αδιαπραγμάτευτο. Δεν αποτελεί αυτό "κόκκινη γραμμή";

Η πιο σημαντική ευαισθησία αφορά την ασφάλειά μας. Έχουμε τις διαφορές μας με την ε/κ πλευρά για προφανείς λόγους. Η ε/κ πλευρά αισθάνεται άνετα χωρίς εγγυήσεις, από τη στιγμή που οι Ε/Κ αποτελούν το 80% του πληθυσμού. Και είναι πολύ φυσικό για το 20% του πληθυσμού να φοβάται περισσότερο, αν σκεφθεί κανείς και τις εμπειρίες του παρελθόντος. Γνωρίζουμε ότι η ε/κ πλευρά ανησυχεί για τα δικαίωμα επέμβασης της Τουρκίας και το αν η Τουρκία θα καταχραστεί αυτό το δικαίωμα. Αν σκεφθούμε, όμως, ότι η Κύπρος, με όλη την επικράτειά της θα είναι μέλος της ΕΕ, πιστεύω ότι η ανησυχία αυτή είναι ιδιαίτερα υπερβολική. Δεν είναι λογικό να σκεφθεί κανείς ότι η Τουρκία θα βρει μια δικαιολογία για να επιτεθεί σε μια ευρωπαϊκή χώρα.

- Αυτό όμως έχει κι άλλη όψη. Από τη στιγμή που όλο το νησί θα είναι μέλος της ΕΕ, ποιος ο λόγος να υπάρχουν εγγυήσεις;

Η ΕΕ δεν έχει κανέναν απολύτως μηχανισμό για να επέμβει στις εσωτερικές υποθέσεις ενός κράτους μέλους. Δεν υπάρχει τέτοιος μηχανισμός. Παρέχει έμμεση ασφάλεια. Υποτίθεται ότι σε μια χώρα μέλος της ΕΕ, προβλήματα αυτού του είδους δεν συμβαίνουν. Αλλά, ας μην ξεχνάμε ότι δεν υπάρχει προηγούμενο ένταξης στην ΕΕ ενός διαιρεμένου νησιού, όπως η Κύπρος, ενός νησιού που δεν έχει επιλύσει τα εσωτερικά του προβλήματα. Επομένως, αναμένουμε μεγαλύτερη κατανόηση από την ε/κ πλευρά στο θέμα της ασφάλειας. Είμαστε λιγότεροι σε αριθμό, αυτό είναι μια πραγματικότητα, και θέλουμε να δούμε ότι η ασφάλειά μας δεν θα επηρεαστεί μετά τη λύση. Η μόνη δύναμη στην οποία μπορούμε να βασιστούμε αυτή τη στιγμή είναι η Τουρκία. Θα μου πείτε ότι αυτό είναι κυρίως ψυχολογικό θέμα, που δεν θα υφίσταται σε λίγα χρόνια... Μπορείτε να προβάλετε πολλά επιχειρήματα... Αλλά, αν ο κόσμος δεν βιώσει πρώτα αυτά που μπορεί να του προσφέρει το μέλλον, είναι αδύνατον να αλλάξει γνώμη.

- Σε τελική ανάλυση, όμως, πρόκειται για ζήτημα εμπιστοσύνης. Μέσα από τις δεκαετίες του προβλήματος, δεν ωριμάσαμε αρκετά ώστε να μην χρειαζόμαστε κηδεμόνευση από τρίτους;

Ο χρόνος θα δείξει. Είναι ένα δύσκολο θέμα. Όπως είπα, η ε/κ πλευρά που είναι πιο πολυπληθής θα πρέπει να δείξει κατανόηση προς τους Τ/Κ σε αυτό το ζήτημα, μετά και τις πικρές εμπειρίες του παρελθόντος, ειδικά την περίοδο από το '63 μέχρι το '74. Ειλικρινά δεν πιστεύω ότι θα έχουμε αναβίωση του άσχημου αυτού παρελθόντος. Αν είχαμε τέτοιους φόβους δεν θα βρισκόμαστε σήμερα στη διαπραγμάτευση. Απλώς, ελπίζουμε για το καλύτερο, αλλά προετοιμαζόμαστε και για το χειρότερο.

- Ρεαλιστικά ομιλούντες, οι ηγέτες δεν πρόκειται να ανακαλύψουν τον τροχό. Και για να επιτευχθεί λύση θα πρέπει οι Τ/Κ να πάρουν περισσότερα στη διακυβέρνηση και οι Ε/Κ σε όλες τις υπόλοιπες πτυχές - το εδαφικό, το περιουσιακό και τις εγγυήσεις. Ειδάλλως δύσκολα μπορεί να πειστεί η κοινή γνώμη. Είστε έτοιμοι να προχωρήσετε σε βήματα αυτού του είδους;

Όσον αφορά τις εγγυήσεις, αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η πτυχή αυτή προσέλαβε τόσο μεγάλη σπουδαιότητα. Ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι, σε προηγούμενες προσπάθειες λύσης, οι εγγυήσεις ήταν το πρώτο κεφάλαιο που έκλεινε. Σε ό,τι αφορά το περιουσιακό, φυσικά και δεν πρόκειται να επαναλάβουμε τη φόρμουλα του σχεδίου Ανάν, δεν είναι αυτή η θέση μας. Είμαστε ανοιχτοί σε νέες προτάσεις και ρυθμίσεις. Δεν έχουμε δογματικές απόψεις. Πιστεύουμε, όμως, στην αρχή ότι θα πρέπει να υπάρχει ανεξάρτητο σώμα που θα λαμβάνει τις τελικές αποφάσεις με βάση αμοιβαία αποδεκτά κριτήρια. Μπορούμε να διαπραγματευθούμε τα κριτήρια και πιστεύω ότι θα είμαστε σε θέση να βρούμε διέξοδο, δεν θεωρώ το περιουσιακό δυσεπίλυτο ζήτημα. Σχετικά με το εδαφικό, το τι μπορεί να γίνει και τι όχι έχει συζητηθεί επανειλημμένα τα προηγούμενα χρόνια. Κι αν θέλει κανείς να έχει μια ένδειξη για το τι μπορεί να γίνει, μπορεί να ελέγξει τη δουλειά που έχει γίνει στις προηγούμενες διαπραγματεύσεις λύσης. Αυτό που έχω πει είναι ότι, όσο καθυστερεί κανείς τη διαδικασία λύσης, το περιουσιακό, το εδαφικό, όλες οι πτυχές καθίστανται πιο δύσκολο να επιλυθούν.

Το πρωτογενές δίκαιο

- Αντιδράσεις προκαλεί στην ε/κ πλευρά και η θέση σας ότι θα πρέπει να υπάρξουν μόνιμες παρεκκλίσεις από το κεκτημένο και οι πρόνοιες της λύσης να καταστούν πρωτογενές δίκαιο της ΕΕ. Δεν αντιλαμβάνεστε ότι οι ευρωπαϊκές χώρες και η Κομισιόν δεν είναι διόλου πρόθυμες να μπουν σε αυτή τη διαδικασία;

Αντίθετα, έχουμε πλήρη δέσμευση από την ΕΕ ότι θα προσαρμόσει στο κεκτημένο μια διευθέτηση του Κυπριακού, υπό την προϋπόθεση ότι συνάδει με τις βασικές αρχές επί των οποίων έχει ιδρυθεί η ΕΕ. Δεν υποστηρίζει ότι η λύση πρέπει να συνάδει με το κεκτημένο, διότι το κεκτημένο θα αλλάξει με τη συμφωνία μας. Οι βασικές αρχές, όμως, θα πρέπει να είναι σεβαστές. Η θέση της ΕΕ είναι ότι οι παρεκκλίσεις από το κεκτημένο, όχι ολόκληρη η συμφωνία, αλλά οι παρεκκλίσεις θα πρέπει να καταστούν πρωτογενές δίκαιο, ώστε μετά τη συμφωνία μας, που θα εγκριθεί με δημοψηφίσματα και στις δύο πλευρές, δεν θα μπορεί κάποιο άτομο να προσφύγει σε δικαστήριο και να πλήξει τη συμφωνία. Πιστεύουμε ότι αυτό θα έπρεπε να είναι αμοιβαίος μας πόθος. Χρειάζεται να διασφαλίσουμε ότι η αμοιβαία συμφωνία μας θα είναι καλά προστατευμένη, στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού δικαίου. Υπάρχει το επιχείρημα ότι το Πρωτόκολλο 10 (που διέπει την ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ) επιτρέπει αυτήν τη διαδικασία, δίνει στην Κομισιόν τη δυνατότητα να προσαρμόσει εντός του Πρωτοκόλλου τις παρεκκλίσεις και να έχει ισχύ πρωτογενούς δικαίου. Οι δικοί μας νομικοί εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν, όμως, ότι οι αποφάσεις της Κομισιόν δεν παράγουν πρωτογενές δίκαιο. Και χρειαζόμαστε επικύρωση από όλα τα κράτη μέλη.

- Με αυτήν την επιδίωξη, όμως, θέτετε σε κίνδυνο την υπόσταση της Κύπρου ως κράτους μέλους της ΕΕ. Αν μία από τις υπόλοιπες 26 χώρες μέλη δεν επικυρώσει το νέο Πρωτόκολλο που αναφέρετε, τότε η διαδικασία ένταξης ξεκινά από την αρχή.

Δεν συμφωνώ. Για παράδειγμα, η περίπτωση της Ιρλανδίας (με το επικείμενο δημοψήφισμα για τη συνθήκη της Λισαβόνας) και άλλες περιπτώσεις. Μια χώρα μέλος επιτυγχάνει κάτι, ακολουθεί η διαδικασία επικύρωσης (της απόφασης της χώρας μέλους από τις υπόλοιπες) και παράγεται πρωτογενές δίκαιο. Αυτό δεν σημαίνει ότι καταργείται το καθεστώς μέλους της ΕΕ για αυτήν τη χώρα. Έχουμε ήδη καταστήσει σαφές ότι δεν θα υποβάλουμε νέα αίτηση για ένταξη στην ΕΕ.

Τι σημαίνει διζωνική - δικοινοτική

- Από την κουβέντα μας προκύπτει σαφώς ότι δεν υπάρχει εμπιστοσύνη και δημιουργείται η εντύπωση ότι ευνοείτε τη δημιουργία δύο όσο το δυνατόν πιο ξεχωριστών οντοτήτων.

Είναι σαν την κότα και το αβγό. Αν δεν εμπιστεύεσαι τον άλλον, δεν γίνεσαι συνέταιρός του κι αν δεν γίνεις συνέταιρός του πώς θα τον εμπιστευτείς; Προσωπικά το βλέπω ως ανάγκη σεβασμού των βασικών αρχών μιας διευθέτησης. Όταν λέμε διζωνική - δικοινοτική ομοσπονδία θα πρέπει πράγματι να είναι μια διζωνική - δικοινοτική ομοσπονδία. Οι θέσεις της τ/κ πλευράς είναι πλήρως ευθυγραμμισμένες με αυτό. Το γεγονός ότι έχουμε ήδη αποδεχθεί μία ιθαγένεια, μία κυριαρχία και μία διεθνή προσωπικότητα και το γεγονός ότι έχουμε ήδη τη συμφωνία της 23ης Μαΐου είναι πολύ σημαντικό. Αυτές (οι συμφωνίες) είναι θεμέλιοι λίθοι. Δεν συζητάμε για δύο ξεχωριστά κράτη που είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους. Δεν μιλάμε για συνομοσπονδία. Έχουμε σχεδόν πλήρη σύγκλιση στις αρμοδιότητες που θα έχει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Και δεν είναι λίγες. Είναι ένας αρκετά περιεκτικός κατάλογος. Οι υπόλοιπες αρμοδιότητες θα πρέπει να πάνε στα συνιστώντα κρατίδια. Έχουμε πολλούς συντονιστικούς μηχανισμούς σε κάθε ζήτημα. Θα είμαστε μέλος της ΕΕ, μιλώντας με μία φωνή. Κανείς, επομένως, δεν πρέπει να ανησυχεί ότι δημιουργούμε δύο ανεξάρτητα κράτη.

- Θα έχουμε, δηλαδή, μια ισχυρή ομοσπονδιακή κυβέρνηση;

Όχι, δεν θα έλεγα ότι θα έχουμε μια ισχυρή κεντρική κυβέρνηση και αδύναμα συνιστώντα κρατίδια. Οι αρμοδιότητές τους θα είναι καλά καθορισμένες. Το σημαντικό, όμως, είναι ότι η Κύπρος θα μιλά με μία φωνή σε όλα τα διεθνή φόρα, στην ΕΕ, τον ΟΗΕ. Και μέσα από τη συνεργασία της ομοσπονδιακής κυβέρνησης και των συνιστώντων κρατιδίων θα πρέπει να συντονίζουμε όλες τις θέσεις μας. Κάποιος θα μπορούσε να προβάλει το επιχείρημα ότι αυτό το κράτος θα είναι βραδυκίνητο, δεν θα είναι τόσο αποτελεσματικό όσο ένα ενιαίο κράτος. Αυτό είναι αλήθεια. Είναι, όμως, το τίμημα για όλες τις ομοσπονδίες ανά τον κόσμο. Πρέπει να εργαστεί κανείς σκληρά. Αυτό, όμως, είναι το τίμημα της συνύπαρξης.

του Λευτέρη Αδειλίνηhttp://www.ch-kiatipis.com/Cyprus_problem_gr/articles/Articles-2009/2009-07-26_L.Adelini_Interview_Nami.htm