Η αγορά ενέργειας στήν Ελλάδα δέν είναι απλή υπόθεση. Δείτε γιά παράδειγμα έναν από τούς λόγους πού οι ιδιώτες δέν μπορούν να ανταγωνισθούν τη ΔΕΗ.
Θα προσπαθήσουμε μέ μιά σειρά αναρτήσεις να φωτίσουμε κάποια σημεία της αγοράς ενέργειας στη χώρα μας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε απόφαση στην οποία διαπιστώνει ότι η Ελλάδα παραβίασε το άρθρο 86 της συνθήκης ΕΚ σε συνδυασμό με το άρθρο 82 εξαιτίας της διατήρησης δικαιωμάτων που εξασφαλίζουν στην κατεστημένη επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) οιονεί αποκλειστική πρόσβαση στην εκμετάλλευση λιγνίτη, με αποτέλεσμα - παρά την απελευθέρωση της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας η οποία άρχισε το 2001 - η ΔΕΗ να εξακολουθεί σήμερα να έχει ουσιαστικά το μονοπώλιο της πρόσβασης στην εκμετάλλευση του λιγνίτη, και η Ελλάδα να προστατεύει τη δεσπόζουσα θέση της ΔΕΗ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Με την παρούσα απόφαση, η Επιτροπή καλεί την Ελλάδα να προτείνει και να υιοθετήσει διορθωτικά μέτρα ώστε να εξασφαλίσει στους ανταγωνιστές της ΔΕΗ επαρκή πρόσβαση στην εκμετάλλευση του λιγνίτη.
Η αρμόδια για τον ανταγωνισμό Επίτροπος Neelie Kroes σχολίασε την απόφαση ως εξής: «Οι πελάτες στερούνται τα οφέλη του ανταγωνισμού στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας εφόσον στην Ελλάδα ένας και μόνο φορέας έχει κατ' ουσίαν αποκλειστική πρόσβαση στα αποθέματα λιγνίτη, ενός προϊόντος το οποίο αποτελεί τη φθηνότερη πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα αυτή. Η Ελλάδα οφείλει να αναλάβει αποφασιστική δράση ώστε να εξασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού παρέχοντας στους ανταγωνιστές της ΔΕΗ, στο πλαίσιο της εθνικής της πολιτικής για το λιγνίτη, πρόσβαση σε σημαντικές ποσότητες λιγνίτη»........
.........Το σύνολο σχεδόν του λιγνίτη στην Ελλάδα χρησιμοποιείται ως καύσιμο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής οι οποίοι βρίσκονται κοντά σε λιγνιτωρυχεία. Η Ελλάδα διαθέτει πλούσια κοιτάσματα λιγνίτη, ο οποίος αποτελεί το φθηνότερο καύσιμο στη χώρα. Μάλιστα, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την καύση λιγνίτη αντιστοιχεί σήμερα σε περισσότερο από το 60% της συνολικής παραγωγής ενέργειας, ενώ οι μονάδες που χρησιμοποιούν ως καύσιμο τον λιγνίτη είναι αυτές που χρησιμοποιούνται περισσότερο στην Ελλάδα.
Οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι σε θέση επί του παρόντος να ανταγωνιστούν αποτελεσματικά με την ΔΕΗ στην ελληνική αγορά διότι στερούνται πρόσβασης σε επαρκείς ποσότητες λιγνίτη. Το πολύ περιορισμένο πρόσθετο δυναμικό παραγωγής που δημιούργησαν οι ανταγωνιστές της επιχείρησης αφότου απελευθερώθηκε η αγορά το 2001 εξαρτάται από σχετικά ακριβές πηγές ενέργειας. Κατά συνέπεια, η ΔΕΗ εξακολουθεί να παράγει περισσότερο από το 85% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται στην Ελλάδα. Διατηρώντας σχεδόν αποκλειστικά δικαιώματα πρόσβασης της ΔΕΗ στα αποθέματα λιγνίτη, η Ελλάδα επέτρεψε στην επιχείρηση να διατηρήσει τη δεσπόζουσα θέση της στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.....
Σχόλια
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε απόφαση στην οποία διαπιστώνει ότι η Ελλάδα παραβίασε το άρθρο 86 της συνθήκης ΕΚ σε συνδυασμό με το άρθρο 82 εξαιτίας της διατήρησης δικαιωμάτων που εξασφαλίζουν στην κατεστημένη επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού (ΔΕΗ) οιονεί αποκλειστική πρόσβαση στην εκμετάλλευση λιγνίτη, με αποτέλεσμα - παρά την απελευθέρωση της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας η οποία άρχισε το 2001 - η ΔΕΗ να εξακολουθεί σήμερα να έχει ουσιαστικά το μονοπώλιο της πρόσβασης στην εκμετάλλευση του λιγνίτη, και η Ελλάδα να προστατεύει τη δεσπόζουσα θέση της ΔΕΗ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Με την παρούσα απόφαση, η Επιτροπή καλεί την Ελλάδα να προτείνει και να υιοθετήσει διορθωτικά μέτρα ώστε να εξασφαλίσει στους ανταγωνιστές της ΔΕΗ επαρκή πρόσβαση στην εκμετάλλευση του λιγνίτη.
Η αρμόδια για τον ανταγωνισμό Επίτροπος Neelie Kroes σχολίασε την απόφαση ως εξής: «Οι πελάτες στερούνται τα οφέλη του ανταγωνισμού στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας εφόσον στην Ελλάδα ένας και μόνο φορέας έχει κατ' ουσίαν αποκλειστική πρόσβαση στα αποθέματα λιγνίτη, ενός προϊόντος το οποίο αποτελεί τη φθηνότερη πηγή παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα αυτή. Η Ελλάδα οφείλει να αναλάβει αποφασιστική δράση ώστε να εξασφαλίσει ίσους όρους ανταγωνισμού παρέχοντας στους ανταγωνιστές της ΔΕΗ, στο πλαίσιο της εθνικής της πολιτικής για το λιγνίτη, πρόσβαση σε σημαντικές ποσότητες λιγνίτη».
Το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων είχε προηγουμένως αποφανθεί ότι εάν κρατικό μέτρο προκαλεί ανισότητα ευκαιριών μεταξύ οικονομικών φορέων υπέρ δεσπόζουσας δημόσιας επιχείρησης, το μέτρο αυτό συνιστά παράβαση του άρθρου 86 παράγραφος 1 της Συνθήκης, σε συνδυασμό με το άρθρο 82. Το άρθρο 86 παράγραφος 1 της συνθήκης ΕΚ απαιτεί από τα κράτη μέλη να μεριμνούν ώστε οι δημόσιες επιχειρήσεις και οι επιχειρήσεις στις οποίες τα κράτη μέλη χορηγούν ειδικά ή αποκλειστικά δικαιώματα να συμμορφώνονται με τους κανόνες της Συνθήκης, συμπεριλαμβανομένων των κανόνων περί ανταγωνισμού. Το άρθρο 82 της συνθήκης ΕΚ απαγορεύει την καταχρηστική εκμετάλλευση από μια επιχείρηση της δεσπόζουσας θέσης της στην αγορά. Η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα μέτρα που εφάρμοσε η Ελλάδα προκάλεσαν στρέβλωση του ανταγωνισμού υπέρ της κρατικής επιχείρησης ΔΕΗ, της πρώην μονοπωλιακής επιχείρησης παραγωγής, μεταφοράς και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας.
Σχεδόν το σύνολο των κοιτασμάτων λιγνίτη στην Ελλάδα ανήκει στο Δημόσιο, το οποίο και χορηγεί δικαιώματα έρευνας και εκμετάλλευσης στις επιχειρήσεις. Η ΔΕΗ απέκτησε το 91% (ως προς τον όγκο των κοιτασμάτων) των υφισταμένων δικαιωμάτων εκμετάλλευσης. Η ΔΕΗ απέκτησε επίσης δικαιώματα έρευνας σε δύο από τα τρία λιγνιτοφόρα πεδία για τα οποία δεν έχουν ακόμα εκχωρηθεί δικαιώματα εκμετάλλευσης. Η πολιτική της Ελλάδας επί του παρόντος συνίσταται στη συνέχιση της παραχώρησης δικαιωμάτων εκμετάλλευσης λιγνίτη για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, και η χώρα ανακοίνωσε την πρόθεσή της να χορηγήσει νέα δικαιώματα εκμετάλλευσης για τα υπόλοιπα τρία λιγνιτοφόρα πεδία στο άμεσο μέλλον.
Το σύνολο σχεδόν του λιγνίτη στην Ελλάδα χρησιμοποιείται ως καύσιμο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής οι οποίοι βρίσκονται κοντά σε λιγνιτωρυχεία. Η Ελλάδα διαθέτει πλούσια κοιτάσματα λιγνίτη, ο οποίος αποτελεί το φθηνότερο καύσιμο στη χώρα. Μάλιστα, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από την καύση λιγνίτη αντιστοιχεί σήμερα σε περισσότερο από το 60% της συνολικής παραγωγής ενέργειας, ενώ οι μονάδες που χρησιμοποιούν ως καύσιμο τον λιγνίτη είναι αυτές που χρησιμοποιούνται περισσότερο στην Ελλάδα.
Οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας δεν είναι σε θέση επί του παρόντος να ανταγωνιστούν αποτελεσματικά με την ΔΕΗ στην ελληνική αγορά διότι στερούνται πρόσβασης σε επαρκείς ποσότητες λιγνίτη. Το πολύ περιορισμένο πρόσθετο δυναμικό παραγωγής που δημιούργησαν οι ανταγωνιστές της επιχείρησης αφότου απελευθερώθηκε η αγορά το 2001 εξαρτάται από σχετικά ακριβές πηγές ενέργειας. Κατά συνέπεια, η ΔΕΗ εξακολουθεί να παράγει περισσότερο από το 85% της ηλεκτρικής ενέργειας που καταναλώνεται στην Ελλάδα. Διατηρώντας σχεδόν αποκλειστικά δικαιώματα πρόσβασης της ΔΕΗ στα αποθέματα λιγνίτη, η Ελλάδα επέτρεψε στην επιχείρηση να διατηρήσει τη δεσπόζουσα θέση της στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Ελλάδα, στο πλαίσιο της εθνικής ενεργειακής της πολιτικής, οφείλει να λάβει τα κατάλληλα μέτρα για να θέσει τέλος στην παράβαση αυτή. Η απόφαση της Επιτροπής αναφέρει ότι θα πρέπει ενδεχομένως να δοθεί στους ανταγωνιστές της ΔΕΗ πρόσβαση στο 40% τουλάχιστον των εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων λιγνίτη προκειμένου να εξασφαλιστούν ίσοι όροι ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Το συμπέρασμα αυτό ισχύει ανεξάρτητα από το εάν η Ελλάδα θα συνεχίσει ή όχι την εθνική πολιτική που εφαρμόζει επί του παρόντος, δηλαδή την εκχώρηση πρόσθετων δικαιωμάτων εκμετάλλευσης λιγνίτη, δεδομένης της υποχρέωσής της να σεβαστεί τους στόχους σχετικά με το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία στο πλαίσιο της εκμετάλλευσης του λιγνίτη. Η περαιτέρω διαμόρφωση της εθνικής πολιτικής της στον τομέα αυτόν, για λόγους όπως η προστασία του περιβάλλοντος, της υγείας κ.ά., δεν επηρεάζεται από τη σημερινή απόφαση.