Ήδη λοιπόν υπάρχει ένας κύκλος δημοσκοπήσεων που επιβεβαιώνει την ύπαρξη νέων δεδομένων, χωρίς φυσικά να μπορεί να ισχυρισθεί κανείς ότι υπάρχει κατασταλαγμένη ανατροπή. Φυσικά η προγενέστερη δυναμική ανακόπηκε. Όμως δεν έχει διαμορφωθεί ακόμη νέα δυναμική. Γι’ αυτό θα πρέπει να αναμείνουμε υπομονετικά, να καταλαγιάσουν οι όποιες ισορροπίες. Τα νέα δεδομένα πάντως είναι σαφή: Μειωμένη συσπείρωση της ΝΔ και ελαφρά άνοδος του ΠΑΣΟΚ, που του επιτρέπει να προηγείται με περιορισμένη διαφορά.
Οι δημοσκοπήσεις που δημοσιοποιήθηκαν είναι πολλές. Και η κάθε εταιρεία έχει μια συγκεκριμένη διαδρομή, που της προσδίδει ανάλογη βαρύτητα. Το δημοσκοπικό τοπίο άλλωστε, για όσους από εμάς αναλύουμε δημοσκοπήσεις επί χρόνια, είναι γνωστό. Άρα, ειδικά σε περίοδο ρευστότητας, ο αναλυτής οφείλει να αξιοποιεί ακόμη πιο προσεκτικά το υλικό που έχει στη διάθεσή του. Διότι βεβαίως πέραν των στοιχείων εκείνων τα οποία είναι αξιόπιστα για την ρεαλιστική ανάγνωση του τοπίου, υπάρχουν ζητήματα που εγείρουν επιφυλάξεις (όπως λ.χ. η ξαφνική αλλαγή μιας διαχρονικής ερώτησης η οποία χρησιμοποιείτο επί χρόνια από όλες τις εταιρείες δημοσκοπήσεων). Αλλά βεβαίως μπροστά στη συνολική εικόνα όλα αυτά είναι ήσσονος σημασίας. Διότι η συνολική εικόνα είναι πλέον ξεκάθαρη, όπως τονίσαμε πιο πάνω.
Βάση για τη σημερινή μας ανάλυση είναι η δημοσκόπηση μιας εταιρείας, όπως η MRB, η οποία ήδη από την δεκαετία του 1980 κατέγραφε με αξιοπιστία τις τάσεις της κοινής γνώμης. Άρα σε εποχή ιδιαίτερης ρευστότητας η τελευταία της μέτρηση (για τον Ε.Ττ Κ) είναι πράγματι ασφαλές σημείο αναφοράς. Ποια είναι λοιπόν τα κύρια συμπεράσματα που προκύπτουν από την δημοσκόπηση αυτή;
• Μέσα σε δύο περίπου εβδομάδες έχουμε μικρή κάμψη της ΝΔ (από 28,1% σε 26,8%) και μικρή άνοδο του ΠΑΣΟΚ (από 26,1% σε 27,9%). Η ΝΔ είχε μια μικρή ανοδική πορεία από τον Μάρτιο στον Μάιο, όταν έφθασε στο 31,1%. Έκτοτε έχει σταθερή κάμψη. Από τον Ιούλιο το ΠΑΣΟΚ (που ήταν στο 25,3%) ανεβαίνει σταδιακά, όχι όμως εντυπωσιακά. Η μόνη αίσθηση λοιπόν που προκαλούν οι τωρινές μετρήσεις είναι ότι το ΠΑΣΟΚ προηγείται ελαφρά. Με τους δείκτες της πρόθεσης ψήφου να κινούνται αργά και οριακά.
• Πιο ανησυχητικό για τη ΝΔ είναι κάποιες μεταβολές σε «ποιοτικά» στοιχεία των δημοσκοπήσεων. Έτσι η ΝΔ χάνει προς το ΠΑΣΟΚ 6,2%, ενώ κερδίζει από αυτό 1,5%. Ταυτόχρονα, στον δείκτη για την ικανότητα διακυβέρνησης μεταξύ κομμάτων της Βουλής το ΠΑΣΟΚ υπερτερεί για πρώτη φορά με 35,2% έναντι 33,3% της ΝΔ (στην προηγούμενη μέτρηση η διαφορά ήταν 34,9% έναντι 33% υπέρ της ΝΔ). Επίσης θετικότερες εντυπώσεις άφησε ο Γιώργος Παπανδρέου από τον Κώστα Καραμανλή στη ΔΕΘ, καθώς ο Πρωθυπουργός σήκωσε το βαρύτατο φορτίο του εν συνεχεία (και καθυστερημένα) παραιτηθέντος Υπουργού.
• Από την άλλη πλευρά, τη ΝΔ ευνοεί η πάντα ισχυρή εικόνα Καραμανλή. Στο ερώτημα περί «καταλληλότερου Πρωθυπουργού» (μεταξύ όλων των αρχηγών) ο Καραμανλής προηγείται με 32% (κάμψη από 35,3%) έναντι 26,9% (άνοδο από 19,3%) του Παπανδρέου. Όταν συγκρίνονται οι δύο (και εδώ προσμετράται μια συνολική δυσαρέσκεια κατά της κυβέρνησης) η υπεροχή του Καραμανλή έχει μειωθεί στο 3%.
• Επίσης η ΝΔ ευνοείται από την παράσταση νίκης που παραμένει υπέρ της. Όμως ακόμη πιο ευνοϊκό για την ίδια, είναι ένα γενικό κλίμα αίσθησης ότι το ΠΑΣΟΚ δεν είναι «έτοιμο» για την διακυβέρνηση της χώρας. (Το 47% εκτιμά ότι δεν θα είναι έτοιμο μέχρι και το τέλος της τετραετίας, με το 32,3% να δηλώνει πως δεν είναι έτοιμο τώρα, αλλά θα είναι έτοιμο στο τέλος της τετραετίας και μόνο το 18,2% να το θεωρεί έτοιμο στην παρούσα συγκυρία).
Όλα τα παραπάνω δείχνουν, σε «ποιοτικό επίπεδο», το πόσο εύθραυστο είναι το τοπίο. Σε όλα τα ποιοτικά στοιχεία, είτε υπέρ του ενός, είτε υπέρ του άλλου, το εκκρεμές μπορεί να γείρει αλλάζοντας τα δεδομένα. Λ.χ. οι διαρροές της ΝΔ υπέρ του ΠΑΣΟΚ είναι πιθανώς «ρηχές» και τμήμα τους μπορεί να επιστρέψει στο κυβερνών κόμμα (όπως συνέβη στις εκλογές του 2007). Επίσης η υπεροχή Καραμανλή βρίσκεται σε ένα οριακό σημείο και εάν υποχωρήσει κι άλλο θα αφήσει «απροστάτευτη» την κυβέρνηση. Η εικόνα του Παπανδρέου και του ΠΑΣΟΚ έχουν όντως βελτιωθεί, όμως είναι προφανέστατα πάντα ευάλωτες.
Με δυο λόγια, η άνοδος του ΠΑΣΟΚ δεν «πατά γερά». Διότι κατά βάση πρόκειται για μια περιορισμένη ψήφο διαμαρτυρίας, μικρό μέρος της οποίας κερδίζει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Για όλους αυτούς τους λόγους, το τοπίο κινείται πάνω σε εξαιρετικά εύθραυστες ισορροπίες. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ έχουν πολλούς λόγους να προβληματίζονται, έστω και εάν στη φάση αυτή το κυβερνών κόμμα είναι εκείνο που πιέζεται. Όλα λοιπόν «παίζονται». Ιδίως αφού το 17% των ψηφοφόρων επιλέγουν την αδιευκρίνιστη ψήφο. Δηλαδή μια θέση απ’ όπου «εξ αποστάσεως» κρίνουν τους πάντες με έντονες επιφυλάξεις. Κάνοντας συγκρίσεις σε ένα τοπίο που για τους ίδιους παραμένει θολό.
Οι δημοσκοπήσεις που δημοσιοποιήθηκαν είναι πολλές. Και η κάθε εταιρεία έχει μια συγκεκριμένη διαδρομή, που της προσδίδει ανάλογη βαρύτητα. Το δημοσκοπικό τοπίο άλλωστε, για όσους από εμάς αναλύουμε δημοσκοπήσεις επί χρόνια, είναι γνωστό. Άρα, ειδικά σε περίοδο ρευστότητας, ο αναλυτής οφείλει να αξιοποιεί ακόμη πιο προσεκτικά το υλικό που έχει στη διάθεσή του. Διότι βεβαίως πέραν των στοιχείων εκείνων τα οποία είναι αξιόπιστα για την ρεαλιστική ανάγνωση του τοπίου, υπάρχουν ζητήματα που εγείρουν επιφυλάξεις (όπως λ.χ. η ξαφνική αλλαγή μιας διαχρονικής ερώτησης η οποία χρησιμοποιείτο επί χρόνια από όλες τις εταιρείες δημοσκοπήσεων). Αλλά βεβαίως μπροστά στη συνολική εικόνα όλα αυτά είναι ήσσονος σημασίας. Διότι η συνολική εικόνα είναι πλέον ξεκάθαρη, όπως τονίσαμε πιο πάνω.
Βάση για τη σημερινή μας ανάλυση είναι η δημοσκόπηση μιας εταιρείας, όπως η MRB, η οποία ήδη από την δεκαετία του 1980 κατέγραφε με αξιοπιστία τις τάσεις της κοινής γνώμης. Άρα σε εποχή ιδιαίτερης ρευστότητας η τελευταία της μέτρηση (για τον Ε.Ττ Κ) είναι πράγματι ασφαλές σημείο αναφοράς. Ποια είναι λοιπόν τα κύρια συμπεράσματα που προκύπτουν από την δημοσκόπηση αυτή;
• Μέσα σε δύο περίπου εβδομάδες έχουμε μικρή κάμψη της ΝΔ (από 28,1% σε 26,8%) και μικρή άνοδο του ΠΑΣΟΚ (από 26,1% σε 27,9%). Η ΝΔ είχε μια μικρή ανοδική πορεία από τον Μάρτιο στον Μάιο, όταν έφθασε στο 31,1%. Έκτοτε έχει σταθερή κάμψη. Από τον Ιούλιο το ΠΑΣΟΚ (που ήταν στο 25,3%) ανεβαίνει σταδιακά, όχι όμως εντυπωσιακά. Η μόνη αίσθηση λοιπόν που προκαλούν οι τωρινές μετρήσεις είναι ότι το ΠΑΣΟΚ προηγείται ελαφρά. Με τους δείκτες της πρόθεσης ψήφου να κινούνται αργά και οριακά.
• Πιο ανησυχητικό για τη ΝΔ είναι κάποιες μεταβολές σε «ποιοτικά» στοιχεία των δημοσκοπήσεων. Έτσι η ΝΔ χάνει προς το ΠΑΣΟΚ 6,2%, ενώ κερδίζει από αυτό 1,5%. Ταυτόχρονα, στον δείκτη για την ικανότητα διακυβέρνησης μεταξύ κομμάτων της Βουλής το ΠΑΣΟΚ υπερτερεί για πρώτη φορά με 35,2% έναντι 33,3% της ΝΔ (στην προηγούμενη μέτρηση η διαφορά ήταν 34,9% έναντι 33% υπέρ της ΝΔ). Επίσης θετικότερες εντυπώσεις άφησε ο Γιώργος Παπανδρέου από τον Κώστα Καραμανλή στη ΔΕΘ, καθώς ο Πρωθυπουργός σήκωσε το βαρύτατο φορτίο του εν συνεχεία (και καθυστερημένα) παραιτηθέντος Υπουργού.
• Από την άλλη πλευρά, τη ΝΔ ευνοεί η πάντα ισχυρή εικόνα Καραμανλή. Στο ερώτημα περί «καταλληλότερου Πρωθυπουργού» (μεταξύ όλων των αρχηγών) ο Καραμανλής προηγείται με 32% (κάμψη από 35,3%) έναντι 26,9% (άνοδο από 19,3%) του Παπανδρέου. Όταν συγκρίνονται οι δύο (και εδώ προσμετράται μια συνολική δυσαρέσκεια κατά της κυβέρνησης) η υπεροχή του Καραμανλή έχει μειωθεί στο 3%.
• Επίσης η ΝΔ ευνοείται από την παράσταση νίκης που παραμένει υπέρ της. Όμως ακόμη πιο ευνοϊκό για την ίδια, είναι ένα γενικό κλίμα αίσθησης ότι το ΠΑΣΟΚ δεν είναι «έτοιμο» για την διακυβέρνηση της χώρας. (Το 47% εκτιμά ότι δεν θα είναι έτοιμο μέχρι και το τέλος της τετραετίας, με το 32,3% να δηλώνει πως δεν είναι έτοιμο τώρα, αλλά θα είναι έτοιμο στο τέλος της τετραετίας και μόνο το 18,2% να το θεωρεί έτοιμο στην παρούσα συγκυρία).
Όλα τα παραπάνω δείχνουν, σε «ποιοτικό επίπεδο», το πόσο εύθραυστο είναι το τοπίο. Σε όλα τα ποιοτικά στοιχεία, είτε υπέρ του ενός, είτε υπέρ του άλλου, το εκκρεμές μπορεί να γείρει αλλάζοντας τα δεδομένα. Λ.χ. οι διαρροές της ΝΔ υπέρ του ΠΑΣΟΚ είναι πιθανώς «ρηχές» και τμήμα τους μπορεί να επιστρέψει στο κυβερνών κόμμα (όπως συνέβη στις εκλογές του 2007). Επίσης η υπεροχή Καραμανλή βρίσκεται σε ένα οριακό σημείο και εάν υποχωρήσει κι άλλο θα αφήσει «απροστάτευτη» την κυβέρνηση. Η εικόνα του Παπανδρέου και του ΠΑΣΟΚ έχουν όντως βελτιωθεί, όμως είναι προφανέστατα πάντα ευάλωτες.
Με δυο λόγια, η άνοδος του ΠΑΣΟΚ δεν «πατά γερά». Διότι κατά βάση πρόκειται για μια περιορισμένη ψήφο διαμαρτυρίας, μικρό μέρος της οποίας κερδίζει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Για όλους αυτούς τους λόγους, το τοπίο κινείται πάνω σε εξαιρετικά εύθραυστες ισορροπίες. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ έχουν πολλούς λόγους να προβληματίζονται, έστω και εάν στη φάση αυτή το κυβερνών κόμμα είναι εκείνο που πιέζεται. Όλα λοιπόν «παίζονται». Ιδίως αφού το 17% των ψηφοφόρων επιλέγουν την αδιευκρίνιστη ψήφο. Δηλαδή μια θέση απ’ όπου «εξ αποστάσεως» κρίνουν τους πάντες με έντονες επιφυλάξεις. Κάνοντας συγκρίσεις σε ένα τοπίο που για τους ίδιους παραμένει θολό.
Σχόλια